Bài viết từ Phóng viên danh dự Korea.net Vũ Đỗ Hải Hà

Để duy trì sự tồn tại của bất kì sinh vật nào dù là động vật, thực vật, kể cả con người thì đều phải cần đến một lượng nhỏ muối thích hợp. Do đó, muối đóng vai trò thiết yếu bổ sung như một thứ “gia vị” quan trọng khiến cuộc sống chúng ta trở nên tốt đẹp hơn. Ở Hàn Quốc, từ lâu muối biển đã gắn liền với sự tinh tế của ẩm thực nhằm hỗ trợ thực phẩm lên men (như Kimchi, nước mắm...), tạo độ mặn góp phần biến những món ăn truyền thống sở hữu hương vị độc đáo, khó quên; chẳng những thế, muối còn được sử dụng trong các nghi lễ văn hóa thú vị mang tính tâm linh, người ta cũng từng ví muối “quý như vàng”, đồng thời có giá trị tương đương như một kiểu tiền tệ cổ xưa. Hãy cùng khám phá thêm nhiều điều kì diệu liên quan tới những hạt muối tại xứ sở Kim Chi thông qua bài viết bên dưới của mình nhé!



Muối biển (tiếng Hàn: 천일염) là thành phần thiết yếu đối với cuộc sống của người dân quốc gia này từ thuở lâu đời. Công dụng chủ đạo của muối không chỉ dành cho việc nấu nướng mà nó còn có khả năng bảo quản thực phẩm dài ngày trước tác động từ môi trường, giúp dự trữ được thức ăn khi lâm vào thời kì đói kém hoặc thiếu thốn lương thực. Tuy những năm trở lại đây, người ta đã khuyến cáo nên sử dụng muối một cách vừa phải bởi sự tác động của nó đến các chứng bệnh như huyết áp cao, tim mạch, nhưng thực sự chẳng thể phủ nhận rằng nếu muối biến mất thì sự sống cũng khó mà tồn tại lâu dài.



Vốn dĩ Hàn Quốc được bao bọc xung quanh bằng đại dương mênh mông, điều ấy tất yếu đã ảnh hưởng đến việc khai thác và sản xuất muối tại đây. Theo truyền thống, người Hàn sử dụng phương pháp canh tác muối nhờ sự hỗ trợ của ánh nắng Mặt trời trên các bãi bồi rồi thu về “muối bùn” gọi là Jayeom (tiếng Hàn: 자염), cách lấy muối này từng ghi nhận lại trong các ghi chép vào khoảng những năm 550 sau Công nguyên.

Đến thời kì Nhật Bản đô hộ, người ta thu giữ một số bãi bồi như Bupyeong hay Juan thuộc thành phố Incheon trưng dụng như nơi làm ra một nửa trữ lượng muối cả nước, nhiều chuyến tàu đặc biệt nhằm chuyên chở muối được sản xuất ở đó đến vô số địa điểm khác nhau.

Tuy vậy, các trang trại làm muối nhờ ánh sáng Mặt trời bắt đầu suy giảm do tiến trình mở rộng thương mại hóa. Nhưng thật may mắn vì tới năm 2001, nghề làm muối truyền thống bất ngờ phục hồi khá kì diệu bởi bãi triều lớn ở huyện Taean-gun thuộc tỉnh Chungcheongnam-do, nó xuất hiện sau một dự án khai hoang, nơi này khá thích hợp cho phương pháp canh tác “muối bùn”. Bên cạnh đó, ta cũng có thể nhắc tới một số bãi triều lớn khác như ở huyện Sinan-gun hoặc Yeonggwang-gun thuộc tỉnh Jeollanam-do, 2 địa điểm vừa nêu cũng có cách khai thác muối tương tự hình thành từ lâu đời với chất lượng muối thành phẩm vào hàng tốt hàng đầu Hàn Quốc.



Cách thu hoạch muối biển Hàn Quốc trải qua quy trình phức tạp, tóm tắt ngắn gọn đơn giản như sau: đầu tiên, cho tháo nước biển vào trong các hồ chứa lớn, sau khi đủ điều kiện người ta để chúng chảy đến những ao bay hơi. Tiếp theo, nước biển lại chuyển qua ao bay hơi khác rồi cuối cùng là đi tới các ao kết tinh. Ở mỗi bước tiến hành, nước sẽ dần dần biến mất dưới tác động của ánh nắng Mặt trời + gió, kéo theo độ mặn tăng lên và những hạt muối xuất hiện. Mất gần 3 tuần cho nước biển chuyển hẳn thành muối.

Tuy nhiên, cần phải đợi thêm 3 năm lưu trữ khi mà muối được loại bỏ hết chất đắng thì người ta mới bắt đầu bán chúng ra thị trường. Ngoài ra, sản xuất muối biển tại Hàn Quốc còn có thêm một vài yếu tố khác như Haeju (nghĩa là: bể nước muối – xây dựng với mục đích phục vụ trong giai đoạn gió mùa), hầm chứa muối, cùng chỗ lưu trú cho người làm muối. Mình nhận thấy miền Trung và Nam, Việt Nam lẫn Hàn Quốc đều biết tận dụng sức gió + nhiệt từ ánh sáng Mặt trời để tạo nên muối biển thành phẩm, tuy rằng xét quá trình chi tiết thì có thể khác biệt.

Muối biển Hàn Quốc tinh khiết chứa đựng nhiều khoáng chất giá trị, nó được so sánh ngang ngửa với muối Maldon từ nước Anh và muối Guerande của nước Pháp. Muối biển Hàn Quốc sở hữu màu trắng hoặc xám, vị ngọt nhẹ, hạt lớn, thô, bán trong suốt. Người ta tận dụng muối biển nấu nướng, dùng vào quá trình làm ra một số món ăn lên men đặc trưng tiêu biểu như Kimchi (bởi khả năng giữ rau, củ tươi lâu), nước mắm...; bảo quản cá, thịt, hải sản dài ngày bằng cách tăng độ mặn, tránh vi sinh vật phá hỏng thực phẩm.

Bên cạnh đó, muối còn mang ý nghĩa không thể thiếu trong các nghi lễ văn hóa tâm linh tại Hàn Quốc do muối có màu trắng mà theo quan niệm thì màu trắng tượng trưng cho sự thuần khiết, ngay thẳng, xua đuổi điềm rủi, trừ khử oán niệm, tạp chất. Lấy ví dụ về nghi thức chà tay cho Long Vương (Yongwang), muối sẽ được dùng rải xung quanh nơi diễn ra sau khi nó kết thúc nhằm mục đích thanh tẩy, duy trì sự tôn nghiêm; hay như nghi lễ cầu an ở tỉnh Gyeongsangnam-do, người ta sẽ rắc muối vào mỗi góc của ngôi nhà trước lúc thực hiện việc loại bỏ sự không may. Từ đây, chứng minh rằng muối đóng vai trò như thành tố vừa nhằm duy trì sự sống vừa cần thiết đối với văn hóa truyền thống cổ xưa của người Hàn.



Muối hình thành bởi những gì tinh hoa nhất từ đất trời, là nguồn tài nguyên quý hóa mà biển cả ban tặng đến chúng ta. Mối quan hệ thân thuộc giữa người dân xứ Hàn và muối cho thấy sự gắn kết khó có thể tách rời, bên cạnh việc làm ra muối cũng chứa đựng cả sự vất vả, chăm chỉ cực nhọc pha lẫn tình yêu để tạo nên nó. Quý trọng muối, sử dụng nó hợp lý là cách bảo vệ cuộc sống chúng ta tốt đẹp, lâu dài hơn.

hrhr@korea.kr

* Bài viết này đã được viết bởi một phóng viên danh dự của Korea.net. Đoàn phóng viên danh dự chúng tôi có mặt ở khắp nơi trên thế giới, và họ luôn nỗ lực để chia sẻ tình yêu và lòng nhiệt huyết đối với tất cả mọi thứ của Hàn Quốc với Korea.net.