Bài viết từ Phóng viên danh dự Korea.net Phạm Thị Hà Phương


Qua lời mở đầu vừa đời, vừa chân thật nhưng cũng không kém phần thấm thía, lãng mạn của series phim tài liệu “Hàn Quốc qua những món canh” trên Netflix, chắc chắn bạn đã phần nào hiểu được rằng - Canh (súp) chiếm một vị thế vô cùng quan trọng trong nền ẩm thực Hàn Quốc tinh túy và đa dạng.

Bên cạnh Kimchi - món ăn đã trở thành thương hiệu của Hàn Quốc, các món canh cũng là thứ không thể thiếu trong mâm cơm của mỗi gia đình ở quốc gia này. Như tác giả truyện tranh nổi tiếng Huh Young-man, người là một trong ba host của bộ phim tài liệu “Hàn Quốc qua những món canh”, đã từng nói: “Tình yêu dành cho món canh của người Hàn đã ăn sâu vào tận xương tủy”, canh chính là niềm tự hào to lớn của người dân xứ Hàn cũng như nền tảng lâu đời cho văn hóa Hàn Quốc. Với họ, canh không chỉ là một món ăn nước thông thường, canh là những giá trị quý giá nhất được lưu giữ để phản ánh vô số các khía cạnh đời sống, văn hóa, xã hội và lịch sử.


1) Món canh trong ẩm thực Hàn Quốc



Canh (súp) trong văn hóa ẩm thực Đông Á luôn được xem như là một món chính trong bữa ăn. Tại Hàn Quốc, bữa ăn thường có rất nhiều món và canh luôn chiếm một vị trí vô cùng quan trọng. Do đó, không ngẫu nhiên mà nhiều người Hàn từ lâu vẫn giữ một nguyên tắc sắp xếp bàn ăn “cơm trái, canh phải” hay tin rằng muỗng là thứ dụng cụ không thể thiếu khi ăn (có khi còn quan trọng hơn cả đũa).

Vậy, “Tại sao món canh lại quan trọng với người Hàn đến thế?”. Có vô số quan điểm đã được đưa ra để lí giải cho câu hỏi này. Trong đó, nhiều người tin rằng điều này là do lịch sử Hàn Quốc đã từng trải qua những khoảng thời gian khó khăn được đánh dấu bằng chiến tranh và nghèo đói. Lúc này, thịt và các nguyên liệu rất khan hiếm và đắt đỏ nên những người dân đã tìm cách để tạo ra các món ăn từ các thành phần ít ỏi có sẵn và làm sao để có thể đủ cho nhiều người. Và thế là, món canh (hay món hầm) ra đời.

Bên cạnh đó, trong tập đầu tiên của series “Hàn Quốc qua những món canh”, điều này cũng được giải thích bởi một đầu bếp ở đảo Jeju khi ông kể chi tiết về cách một con lợn sẽ nuôi cả một ngôi làng trong nhiều ngày. Một món canh làm từ những miếng thịt lợn sẽ được chia sẻ cho cả làng cùng ăn và điều này đã phản ánh rõ nét về văn hóa chia sẻ và ý thức cộng đồng của người Hàn.




Có thể nói, canh là tấm gương phản chiếu chân thực nhất không chỉ về lịch sử mà còn về văn hóa và tính cách đặc trưng của con người tại một vùng đất. Tại Hàn Quốc, món canh còn gắn liền với cuộc đời của một con người, từ khi lọt lòng cho đến tận khi đã trưởng thành. Nhà văn người Mỹ gốc Hàn Mina Park trong bài viết “Korean soup, stews and broths: all you need to know about the dishes that represent the very lifeblood of a nation” của mình, đã chỉ ra người Hàn dùng món canh để đánh dấu những cột mốc quan trọng trong cuộc đời và cả các dịp lễ hàng năm.

Nếu là một người có niềm yêu thích tìm hiểu về văn hóa Hàn Quốc, chắc hẳn bạn đã biết rằng “Miyeokguk” (canh rong biển) là món ăn quen thuộc thường được người dân quốc gia này ăn vào dịp sinh nhật. Tương truyền, “Miyeokguk” về mặt tâm linh mang ý nghĩa là “chào đời” và là món dâng lên Bà Mụ để cầu ước sao cho mẹ tròn con vuông. Đồng thời, đây cũng là món canh dành cho những sản phụ sau sinh để bồi bổ sức khỏe và tiêu độc cho cơ thể. Tương tự, “Galbitang” (canh sườn bò) là món không thể thiếu trong các đám cưới truyền thống. Vào Tết Nguyên đán mỗi năm, người Hàn Quốc có “Tteokguk”, một món canh súp với bánh gạo được nặn theo hình bầu dục tượng trưng cho sự thịnh vượng. Và đối với Tết Chuseok, bàn ăn không bao giờ có thể thiếu “Toranguk” (canh khoai sọ).


2) Phân biệt các loại canh “Guk”, “Tang”, “Jjigae”, “Jeongol”



Được mệnh danh là “dân tộc chuộng canh”, không quá ngạc nhiên khi trong ẩm thực Hàn Quốc có rất nhiều loại canh khác nhau. Đồng thời, vì là một quốc gia có biển, có núi và mang khí hậu đặc trưng của vùng ôn đới, thiên nhiên Hàn Quốc đa dạng và trù phú với những nguồn nguyên liệu thực phẩm tươi ngon và bổ dưỡng. Do đó, ẩm thực của xứ sở này nói chung và các món canh nói riêng đều rất đa dạng, từ hương vị cho đến lợi ích đối với sức khỏe. Từ những thành phần đơn giản như thịt, đậu phụ, Kimchi, giá đỗ, nấm, bí, hành tây, tỏi,... người dân Hàn Quốc đã làm nên những món ăn đặc sắc mà ai đã từng thử qua sẽ không thể quên được hương vị ấy.

Tuy nhiên, khoan hãy nói đến hương vị và nguyên liệu bên trong, ngay từ cách gọi tên các món canh, người Hàn đã có tới 4 cách phổ biến để chỉ 4 loại canh khác nhau, bao gồm: “Guk”, “Tang”, “Jjigae”, “Jeongol”.



“Guk” (국) và “Tang” (탕) là hai loại canh cơ bản trong ẩm thực Hàn Quốc và cả hai đều là canh được ninh trong khoảng thời gian dài. Tuy nhiên, “Guk” thường lỏng hơn và thường được phục vụ theo từng phần riêng trong bát, ăn như một món phụ bên cạnh món chính và cơm. Loại “Guk” phổ biến nhất là canh rong biển (Miyeokguk) và canh củ cải (Mooguk) - bao gồm củ cải, thịt bò và hành lá,... Canh “Guk” thường được chế biến vừa miệng nên bạn có thể ăn ngay mà không cần nêm nếm thêm gia vị.

Trong khi đó, “Tang” được chế biến đậm đặc hơn một chút với nhiều nguyên liệu rắn hơn như thịt, gà, cá, rau,... “Tang” có thể được phục vụ như món chính và bạn có thể dùng nó với cơm và Kimchi, chẳng hạn như “Galbitang”, “Gomtang” (canh xương bò) hoặc “Kkori Gomtang” (canh đuôi bò). Khác với “Guk”, “Tang” thường được nêm nếm nhạt hơn nên bạn có thể cho thêm gia vị để hợp khẩu vị trước khi ăn.

“Jjigae” (찌개) là món hầm đặc và mặn hơn so với cả hơn món canh trên. Trong bữa cơm, các gia đình thường ăn “Jjigae” chung từ một chiếc nồi. Một số món hầm “Jjiigae” phổ biến là món hầm Kimchi - thường chỉ được làm từ kim chi hoặc thịt, và món hầm “Budae Jjigae”, có nghĩa là “món hầm quân đội” - một món ăn mang tính biểu tượng thời chiến của người Hàn, được làm từ giăm bông đóng hộp, xúc xích,...

“Jeongol” (전골) là món lẩu Hàn Quốc, với các nguyên liệu và rau được bày biện trong một chiếc nồi và nước dùng được đổ trực tiếp lên. Đây cũng chính là điểm khác biệt giữa món lẩu Hàn so với những nơi khác như Hồng Kông - nơi khi ăn lẩu, các thành phần sẽ được nhúng vào nước dùng sôi. Tương tự như “Jeongol”, “Sinseollo” cũng là một món lẩu nhưng thường được gọi là lẩu cung đình và được chế biến rất công phu, có khi sử dụng đến 25 thành phần gồm thịt bò, thịt heo, cá, hải sâm và nhiều loại rau, hạt,...


3) 3 món canh mình nhất định sẽ thử khi đến Hàn Quốc

Là một người vốn luôn rất tò mò và yêu thích văn hóa Hàn, ẩm thực là một khía cạnh mình luôn muốn tìm hiểu. Tuy vậy, bởi vẫn chưa có dịp đến thăm xứ sở này, mình vẫn thường chọn cách khám phá và học hỏi về văn hóa và ẩm thực Hàn qua sách báo, mạng xã hội, video và các chương trình truyền hình. Trong đó, nhờ vào phim tài liệu về K-food “Hàn Quốc qua những món canh”, mình đã tìm được rất nhiều cảm hứng để đào sâu tìm hiểu về ẩm thực xứ kim chi nói chung và các món canh nói riêng.

Xem những thước phim hấp dẫn, ngắm nhìn những tầng khói bốc lên nghi ngút từ những chiếc nồi và lắng nghe tiếng sì sụp của những người thưởng thức, mình như cảm nhận và mường tượng được hương vị của các món canh phải ngon và tuyệt hảo lắm thì mới có thể khiến họ vừa thưởng thức vừa kêu lên một tiếng “aaa” sảng khoái như thế. Bên cạnh đó, mình cũng nhận ra món ăn tưởng chừng quen thuộc và không có gì đặc biệt này lại có ý nghĩa quan trọng như vậy trong thế giới ẩm thực, không chỉ riêng tại Hàn Quốc mà còn cả các quốc gia châu Á khác như Việt Nam.

Và sau khi dành trọn vẹn cả một buổi tối để chìm đắm trong những thước phim thú vị, có khả năng hấp dẫn mọi giác quan này, mình muốn tổng kết lại bằng cách chia sẻ với mọi người 3 món canh để lại ấn tượng sâu sắc nhất mà nếu có dịp đến Hàn Quốc mình sẽ phải thử ngay.

◌ Canh cá hố (갈치국) ở đảo Jeju



Chắc cũng bởi vì mình vốn được sinh ra và lớn lên tại một thành phố biển Việt Nam, nên ngay từ nhỏ, cá đã là món ăn khá quen thuộc của mình. Mình đã từng được ăn món cá hố rất nhiều lần, cá hố chiên, kho hay nướng đều đủ cả, nhưng mình lại chưa bao giờ ăn món canh cá hố. Thế nên, khi thấy món ăn này xuất hiện trong tập 1 của series, mình tò mò lắm và rất muốn một lần được nếm thử, đặc biệt là món canh cá hố ở đảo Jeju - quê hương của cá hố ở Hàn Quốc.

◌ Canh giải rượu (효종갱) có sự hài hòa giữa các nguyên liệu cao cấp



Món canh thứ hai để lại ấn tượng sâu đậm nhất đối với mình chính là món canh “Hyojonggaeng” - một loại canh giải rượu của người Hàn có lịch sử lâu đời, được nấu với những nguyên liệu đa dạng như sườn bò, bào ngư, hải sâm, nấm,... Từ thời Joseon, khi uống rượu xong quý tộc cần có canh giải rượu. Món canh này được nấu ở Namhansanseong, Gwangju, Gyeonggi, nên người bán phải đi bộ để giao cho quý tộc ăn. Chính vì thế, có thể nói, đây là món ăn được giao hàng đầu tiên tại Hàn Quốc.

◌ Canh gà hầm cay (닭볶음탕) vào mùa đông



Giữa tiết trời lạnh se sắt, món canh gà xào cay nồng, thơm ngon kích thích vị giác là món “tủ” của rất nhiều người Hàn Quốc. Khi biết về món ăn này, mình rất bất ngờ khi đây là sự kết hợp giữa món xào và canh. Gà được ninh cùng với khoai tây và các nguyên liệu khác như ớt bột, hành tỏi,... trong nước dùng đậm vị được ninh trong 6 tiếng từ chân gà. Và đặc biệt nhất là, khi nước dùng cạn sền sệt, người ta bỏ cơm vào chiên, đây được xem như là “món tráng miệng” của người Hàn sau khi đã thưởng thức trọn vẹn món canh ngon lành.

hrhr@korea.kr

* Bài viết này đã được viết bởi một phóng viên danh dự của Korea.net. Đoàn phóng viên danh dự chúng tôi có mặt ở khắp nơi trên thế giới, và họ luôn nỗ lực để chia sẻ tình yêu và lòng nhiệt huyết đối với tất cả mọi thứ của Hàn Quốc với Korea.net.