Bài viết từ Phóng viên danh dự Korea.net Phùng Thị Thu Sang

Trong 20 năm qua, với tốc độ phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ, webtoon đã và đang là một nền công nghiệp được đánh giá cao. Tiếp nối với phần 1 trước đó về lịch sử của webtoon, bài viết này sẽ hé lộ về thành tựu, sự đóng góp và những mặt tối trong nền công nghiệp này.



◌ Doanh thu tăng trưởng mạnh mẽ

Năm 2015, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hàn Quốc đưa ra báo cáo nói rằng quy mô thị trường truyện tranh tổng thể có xu hướng giảm trong năm 2005, nhưng đã dần tăng lên từ năm 2012 nhờ vào webtoon. Tiếp tục trong những năm về sau, webtoon không ngừng vươn lên trên thị trường bởi sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, đặc biệt là internet và điện thoại thông minh.

Theo công bố của Cơ quan Nội dung Sáng tạo Hàn Quốc (KOCCA), năm 2020, lần đầu tiên ngành công nghiệp này đạt doanh thu vượt mốc 1.000 tỷ KRW. Đến năm 2021, con số này đã lên đến 1.566 tỷ KRW, với tổng 8.283 tác phẩm / năm trên tất cả các nền tảng, trong đó số tác phẩm mới là 3649 tác phẩm. Ngoài ra, dưới sự cạnh tranh không ngừng trong ngành công nghiệp này, việc ký kết độc quyền giữa tác giả với nền tảng được đẩy mạnh, vì vậy số tác phẩm độc quyền mới được xuất bản có đến 2.329 tác phẩm / năm.

Webtoon cũng sớm thâm nhập vào thị trường thế giới, đặc biệt là dưới sự hỗ trợ của hai ông lớn Naver - Kakao. Kinh doanh webtoon của Naver đứng vị trí số 1 trên thị trường toàn cầu. Thị trường xuất khẩu webtoon lớn nhất là Nhật Bản và Bắc Mỹ, trong khi đó, Hàn Quốc cũng nhập khẩu webtoon chủ yếu từ Trung Quốc, Hồng Kông và Nhật Bản.

◌ Mở rộng cơ hội việc làm trong ngành sáng tạo nội dung

Cùng với nhu cầu webtoon ngày càng tăng, tác giả webtoon cũng ngày càng nhiều. Theo thống kê, con số ước tính tổng các tác giả webtoon độc quyền và các tác giả tự do vào năm 2021 là khoảng 9.326 người. Tác giả webtoon có thể là bất kỳ ai mà không hề bị ảnh hưởng bởi bất kỳ rào cản nào. Điều này cũng làm cho thể loại và cốt truyện webtoon trở nên đa dạng, phong phú hơn bởi những trải nghiệm của người sáng tác. Nhiều cuộc thi về webtoon được tổ chức, không ngừng tìm kiếm và mang lại cơ hội cho những người xuất sắc nhất.

Thu nhập của các tác giả webtoon cũng phản ánh nguồn lợi nhuận khổng lồ từ ngành công nghiệp này. Những tác giả nhận được nhiều lợi ích hơn từ nhiều loại phí bao gồm bản thảo, quảng cáo, bản quyền,... Tuy rằng tiêu chuẩn của các nền tảng webtoon khác nhau, nhưng nhìn chung những tác giả với các bộ webtoon nổi tiếng sẽ nhận được khoảng 5 đến 6 triệu won chỉ với 1 tập. Theo thống kê được KOCCA đưa ra vào năm tháng 12/2022, thu nhập trung bình năm 2021 của các tác giả đăng tải truyện dài kỳ trong suốt một năm là khoảng 118,7 triệu KRW, và những tác giả đăng tải truyện không thường xuyên là 86,73 triệu KRW.

◌ Thị trường béo bở cho ngành quảng cáo

Sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp webtoon trên thị trường còn thúc đẩy các ngành khác cùng phát triển và mang lại nhiều tiềm năng mới. Trong báo cáo của của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hàn Quốc, vào năm 2015, quảng cáo sử dụng nền tảng webtoon chiếm khoảng 30% thị trường webtoon, bao gồm cả quảng cáo trực tiếp và gián tiếp. Bởi hầu như rất ít rào cản khi chạy quảng cáo trên các nền tảng này, đồng thời chi phí quảng cáo thấp giúp các nhãn hàng tiết kiệm được một khoản phí lớn. Như vậy, đây quả là một thị trường hấp dẫn và tiết kiệm nhưng vẫn thu về hiệu quả cao của ngành quảng cáo.



◌ Mở rộng sang các lĩnh vực điện ảnh, truyền hình với mô hình OSMU

OSMU Là viết tắt của One Source Multi Use. Đây là một mô hình tối đa hóa giá trị gia tăng bằng cách tạo ra những sản phẩm dựa trên tác phẩm gốc. Cụ thể, trong ngành giải trí, người ta chuyển thể webtoon hoặc tiểu thuyết, truyện tranh, trò chơi (tác phẩm gốc) thành phim, âm nhạc hoặc các màn trình diễn tái hiện,...

Như đã đề cập trong phần 1 của bài viết, những năm gần đây, nhiều bộ phim được chuyển thể từ webtoon của Hàn Quốc như phim truyền hình “Itaewon Class” (tựa Việt: Tầng lớp Itaewon); “What’s Wrong with Secretary Kim?” (tựa Việt: Thư ký Kim sao thế?); phim điện ảnh “With the Gods” (tựa Việt: Thử thách thần chết);... đều là những tác phẩm ăn khách. Thông qua đây, cả ngành phim ảnh lẫn ngành webtoon đều đạt được những thành tựu nhất định.

Với tốc độ phát triển nhanh chóng, webtoon hiện nay đã trở thành một ngành công nghiệp có chỗ đứng trên thị trường. Những giá trị mà webtoon mang lại sẽ còn nhiều hơn nữa trong tương lai.



◌ Hợp đồng không công bằng và bạo lực mạng

Theo báo cáo của KOCCA, năm 2021 tỷ lệ các tác giả gặp phải việc ký kết hợp đồng không công bằng là 52,8%, đến năm 2022, tỷ lệ này đã tăng đến 58,9%. Con số này đã chiếm hơn một nửa trên tổng số, là tình trạng đáng báo động của một ngành công nghiệp. Một số vấn đề về hợp đồng không công bằng đã được liệt kê như là những hợp đồng có lợi cho nhà sản xuất về bán bản quyền thứ cấp / bản quyền nước ngoài, hợp đồng không có báo cáo hoặc mua bán cụ thể, đã ký hợp đồng nhưng không nhận được lợi nhuận như thoả thuận,...

Ngoài ra, bạo lực mạng cũng là một vấn đề lớn đối với những người sáng tác nội dung. Những người dùng ẩn danh đã công kích bằng những bình luận với lời lẽ ác ý, cay độc, gây ra những tác động xấu đến bản thân tác giả, đồng thời cũng làm độc hại văn hóa mạng.



◌ Phát tán webtoon trái phép

Vấn nạn phát tán trái phép các nội dung giải trí trên mạng xã hội thường xuyên xảy ra. Những hành vi này vi phạm tính bản quyền của tác giả và nền tảng nhằm mục đích thu lợi nhuận. Vào năm 2018, Chính phủ Hàn Quốc đã thực hiện ngăn chặn 12 trang web phân phối và sao chép nội dung webtoon bất hợp pháp có máy chủ ở nước ngoài. Trong đó, khoảng 8 nhà điều hành trang web sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Quy mô thị trường phân phối webtoon bất hợp pháp ước tính năm 2021 là 842,7 tỷ KRW, tỷ lệ xâm phạm của trang web phát tán webtoon bất hợp pháp lên đến 53,81%. Chính phủ nước này luôn đẩy mạnh điều tra những nguồn phát tán trái phép, để tạo một môi trường phát triển lành mạnh và đảm bảo các quyền lợi cần thiết cho ngành công nghiệp webtoon.

Những tồn tại như trên là điều khó tránh khỏi khi webtoon ngày càng phát triển, và mang lại nguồn lợi nhuận lợi béo bở. Chính phủ cùng với các cơ quan tại Hàn Quốc đã thực hiện nhiều biện pháp để giảm thiểu tình trạng này. Chính phủ Hàn Quốc cũng thường xuyên tiến hành kiểm tra và ngăn chặn các trang web bất hợp pháp mở rộng.

Trong khi đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện các chiến dịch nâng cao nhận thức về bản quyền dưới sự giám sát của Ủy ban Bản quyền tác giả Hàn Quốc (KCC). Cơ quan này cũng đã kịp thời tổ chức các buổi thảo luận về cải thiện thể chế, chẳng hạn như sửa đổi các hợp đồng tiêu chuẩn, các hoạt động nhằm truyền bá văn hóa tăng trưởng công bằng đôi bên cùng có lợi.


shinn11@korea.net

* Bài viết này đã được viết bởi một phóng viên danh dự của Korea.net. Đoàn phóng viên danh dự chúng tôi có mặt ở khắp nơi trên thế giới, và họ luôn nỗ lực để chia sẻ tình yêu và lòng nhiệt huyết đối với tất cả mọi thứ của Hàn Quốc với Korea.net.