Bài viết từ Phóng viên danh dự Korea.net Hoàng Xuân Tùng

Bước sang thế kỷ 21, chúng ta đã chứng kiến những bước khởi đầu mạnh mẽ của làn sóng Hallyu, với một loạt các bộ phim Hàn Quốc gây sốt cộng đồng thế giới lúc bấy giờ như Bản tình ca mùa đông, Hoa cúc vàng, Trái tim mùa thu,... Thế nhưng, ít ai biết được rằng, giai đoạn này cũng đã xuất hiện những cơn thủy triều rực màu máu đỏ từ những bộ phim dày đặc các cảnh bạo lực, tra tấn, tình dục có thể làm kinh hãi bất kì khán giả nào. Đó là thứ điện ảnh được gọi dưới cái tên “Extreme cinema” (tạm dịch: điện ảnh cực hạn / điện ảnh cực đoan). Một số bộ phim Hàn Quốc nổi tiếng thuộc thể loại điện ảnh cực hạn trong thập niên 2000 mà chúng ta có thể kể đến như “Joint Security Area” (năm 2000) của đạo diễn Park Chan Wook, “Memories of Murder” (năm 2003) của đạo diễn Bong Joon Ho, “A bittersweet life” (năm 2005) của đạo diễn Kim Jee Woon,...

Extreme cinema là xu hướng phim nổi bật với những nội dung “gây sốc”, sử dụng tối đa yếu tố bạo lực và tình dục, phá bỏ hoàn toàn các quy chuẩn đạo đức thông thường. Những bộ phim theo đuổi phong cách này thường tràn ngập những cảnh tra tấn, máu me, chết chóc và bạo dâm. Đối với Hàn Quốc, Extreme cinema xuất phát từ chính lịch sử đầy biến động của đất nước này, từ khi trải qua cuộc chiến hai miền Nam - Bắc Triều Tiên, sống trong sự kìm kẹp của chế độ độc tài suốt 40 năm, tới khi xã hội phát triển thần tốc kéo theo đầy rẫy những bất ổn về đời sống chính trị - xã hội. Có lẽ bởi vậy, các bộ phim “cực hạn” thường tập trung khắc họa những mặt tối của xã hội Hàn Quốc hiện đại, trong khi các giá trị đạo đức và nhân tính bị bóp méo tới cực đoan. Với thể loại điện ảnh đặc biệt này, câu hỏi được đặt ra rằng: Tại sao con người luôn bị kiểm soát bởi những thế lực siêu nhiên, tôn giáo hay tâm linh? Việc họ đặt niềm tin vào đó liệu có phải là cách để trốn chạy khỏi thế giới thực tại méo mó và cô độc hay không?

Để trả lời cho những câu hỏi trên, vào sáng ngày 8/7, buổi chiếu phim và tọa đàm: “Xu hướng điện ảnh cực hạn của Hàn Quốc” đã được tổ chức bởi câu lạc bộ điện ảnh tại trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn thành phố Hà Nội. Là một người yêu thích văn hóa Hàn Quốc, đây là lần đầu tiên mình được tiếp xúc với một chủ đề độc đáo và thú vị như vậy. Chủ đề mang tính chuyên môn học thuật cao được đơn giản hóa bằng cách giải mã những tình tiết trong siêu phẩm điện ảnh nổi tiếng về thể loại điện ảnh cực hạn đến từ xứ sở Kim Chi là “Sympathy for Lady Vengeance”. Với sự góp mặt của các vị diễn giả với khối kiến thức sâu rộng về văn hóa Hàn Quốc cũng như kinh nghiệm lâu năm trong làng điện ảnh, ThS. Hoàng Dạ Vũ, ThS. Tạ Hồng Linh, Gvc. Trần Hinh cùng đạo diễn Bastian Meiresonne tại CLB điện ảnh, sự kiện đón nhận sự quan tâm nồng nhiệt từ các bạn sinh viên, học viên, cán bộ nhân viên trong trường và khán giả yêu thích điện ảnh ngoài trường.



Ngay từ lúc mở đơn đăng ký, bản thân mình có chút chần chừ vì thời gian sự kiện diễn ra vào ngày đầu tiên trong tuần - ngày mà chúng ta tập trung vào guồng quay của công việc. Bên cạnh đó, vào thời gian này các bạn sinh viên đang tận hưởng những phút giây tuyệt vời của mùa hè tại quê hương, nên các trường đại học hầu như không tổ chức các tiết học trên lớp. Chính vì thế mà mình e rằng sẽ rất khó để có thể tham gia sự kiện ngày hôm đấy.

Thế nhưng, bất chấp những điều kiện khó khăn đó, bản thân mình vẫn tham gia sự kiện một cách đúng giờ. Mình càng bất ngờ hơn khi các bạn trẻ đã thu xếp công việc cá nhân để có thể tham gia sự kiện một cách đầy đủ nhất, mặc dù ngày hôm đấy thời tiết vô cùng oi bức. Bên cạnh đó, trước khi bắt đầu sự kiện, các thành viên của CLB điện ảnh đã không ngần ngại giải đáp những thắc mắc của khán giả về chủ đề của buổi chiếu phim và tọa đàm ngày hôm đấy, đồng thời hỗ trợ các bạn tham gia những chỗ ngồi phù hợp để có được trải nghiệm trọn vẹn xuyên suốt sự kiện. Chính vì thế mà mình cảm nhận được sự hào phóng và gần gũi mà sự kiện này mang lại.



Về bộ phim “Sympathy for Lady Vengeance”, cho những ai chưa được biết, đây là một trong những tác phẩm kinh điển nằm trong “Bộ ba báo thù” của đạo diễn Park Chan Wook, được chiếu phim vào năm 2005. Là phần cuối cùng trong bộ ba phim về đề tài báo thù, bộ phim này mang sắc thái nhẹ nhàng hơn 2 phim trước nhưng để lại nhiều ám ảnh và suy ngẫm. Bộ phim kể về Lee Geum Ja (do Lee Young Ae thủ vai) - một thiếu nữ xinh đẹp nhưng tương lai bị hủy hoại hoàn toàn khi cô bị buộc tội bắt cóc và giết chết một bé trai. Kẻ thù ác thực sự hóa ra là người bạn trai của cô. Ngày Geum Ja ra tù cũng là ngày cô trút bỏ sự thánh thiện của mình và bắt tay vào thực hiện kế hoạch trả thù nung nấu suốt 13 năm.

Kể từ giây phút bộ phim này được chiếu trong khán phòng, mình đã vô cùng bất ngờ bởi một loạt các phân cảnh máu me rùng rợn, kinh dị nhưng không kém phần gay cấn. Mình phải công nhận rằng, những phân cảnh như vậy được Park Chan Wook lột tả một cách chân thực và trần trụi qua từng thước phim, mà ẩn chứa trong đó là giọng điệu mang đầy tính đả kích và giễu cợt đến cay đắng về thân phận con người. Xuyên suốt bộ phim, dường như mình và các bạn khán giả xung quanh khó có thể rời mắt một phút giây nào bởi những yếu tố “gây kích thích” cho người xem. Không có gì khó hiểu khi bộ phim “Sympathy for Lady Vengeance” trở thành tác phẩm tiêu biểu của xu hướng điện ảnh cực hạn Hàn Quốc.



Cũng khi xem xong bộ phim này, bản thân mình nhận ra rằng, những phân cảnh trong phim không chỉ đơn thuần đem lại cho người xem sự kích thích bởi yếu tố rùng rợn, kinh dị, mà ẩn chứa trong đó là những giá trị vô cùng nhân văn. Với nhân vật chính là Geum Ja, mặc dù đạo diễn không hề cổ súy cho hành vi báo thù của cô, nhưng ông đã truyền tải rất nhiều thông điệp nữ quyền thông qua nhân vật này. 13 năm trước, Geum Ja là “con rối”, phải chịu sự điều khiển của gã tình nhân độc ác. Nhưng sau này, cô đã biết đứng lên để đòi lại công bằng cho mình và những nạn nhân đáng thương bị tên này giết hại. Và đặc biệt, tình yêu của Geum Ja dành cho con gái cũng khiến người xem phải xúc động.



Kết thúc thời gian chiếu phim, mình và các bạn trẻ có cơ hội được lắng nghe những chia sẻ đầy quý báu từ các diễn giả trong buổi tọa đàm về xu hướng điện ảnh cực hạn của Hàn Quốc. Ban đầu, buổi tọa đàm là cơ hội để các diễn giả thể hiện những câu chuyện và quan điểm cá nhân về xu hướng điện ảnh cực hạn Hàn Quốc, nên những câu chuyện mà các vị truyền tải chỉ mang tính một chiều. Càng về sau, khi các bạn khán giả có cơ hội được giao lưu với các vị diễn giả, buổi tọa đàm mới trở nên ý nghĩa và sâu sắc hơn bao giờ hết. Đặc biệt, đối với sinh viên khối ngành Xã hội của trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, đây là cơ hội để họ có thể học hỏi kỹ năng biên tập kịch bản, sản xuất điện ảnh thông qua những thước phim đặc sắc của Hàn Quốc.



Một trong những điểm đáng được quan tâm trong buổi tọa đàm đó là phần thuyết trình vô cùng ấn tượng và sâu sắc đến từ ông Bastian Meiresonne. Ông là đạo diễn, nhà làm phim độc lập, nhà phê bình và đồng thời là giám tuyển điện ảnh người Pháp. Trong suốt sự nghiệp về sản xuất điện ảnh, ông dành sự quan tâm khá lớn đến điện ảnh châu Á, đặc biệt là nền điện ảnh của xứ sở Kim Chi. Với nhiều năm nghiên cứu về điện ảnh Hàn Quốc, đặc biệt là Extreme cinema, ông đã đem lại cho các bạn khán giả một bài thuyết trình vô cùng chỉn chu, chi tiết và lôi cuốn. Bài thuyết trình về xu hướng điện ảnh cực hạn Hàn Quốc của ông bao gồm việc tìm hiểu lịch sử hình thành và phát triển dòng phim cực hạn Hàn Quốc, điện ảnh cực hạn đương đại và tương lai của nền điện ảnh xứ sở Kim Chi.

Theo như mình được biết, thể loại điện ảnh này đã phát triển mạnh mẽ ở Hàn Quốc kể từ khi đất nước này đặt dưới ách thống trị của Nhật Bản, và sau đó, đất nước này cũng phải đối mặt với một loạt những vấn đề khác, cho dù đất nước đang đối mặt với chiến tranh hay trong quá trình xây dựng xã hội trở nên phát triển hơn. Thế nên, hầu hết những sản phẩm điện ảnh Hàn Quốc lúc bấy giờ là kết quả của việc học hỏi phong cách điện ảnh từ các nước phương Tây, Nhật Bản, Hồng Kông,... Với việc lồng ghép những hình ảnh sinh động và một loạt các số liệu uy tín, ông Bastian đã dẫn dắt người đọc cuốn vào sự phong phú, đặc sắc của lịch sử điện ảnh cực hạn Hàn Quốc.



Với điện ảnh cực hạn Hàn Quốc thời đương đại, dường như đã có một bước đột phá khi hầu hết các tác phẩm điện ảnh ít khi học hỏi từ các quốc gia khác. Các tác phẩm này có sự đầu tư mạnh mẽ về nội dung, kỹ thuật quay dựng, lồng ghép cảnh cũng trở nên công phu và sắc sảo hơn. Chính vì vậy mà khi xem những tác phẩm điện ảnh cực hạn Hàn Quốc đương đại, chúng ta đều cảm thấy được giá trị văn hóa xứ sở Kim Chi cũng như tinh thần nhân văn vô cùng ý nghĩa. Để được như vậy, chúng ta không thể không nhắc đến bộ ba đạo diễn tài ba là Bong Joon Ho, Kim Jee Woon và Park Chan Wook. Theo lời chia sẻ của ông Bastian, những vị đạo diễn này đã có vô số những tác phẩm điện ảnh cực hạn Hàn Quốc đồ sộ, không chỉ góp phần thúc đẩy mạnh mẽ làn sóng Hallyu đến với bạn bè quốc tế, mà còn rinh về những giải thưởng danh giá về điện ảnh.



Về tương lai của nền điện ảnh Hàn Quốc, ông Bastian Meiresonne có một chút lo ngại khi trong xã hội hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng chiếu phim trực tuyến lớn hiện nay là Netflix, Disney+..., đa số người dùng sẽ có xu hướng ở nhà xem phim trực tuyến thay vì thưởng thức tại các rạp chiếu phim. Thậm chí, những nhà điều hành các ứng dụng xem phim trực tuyến này cũng đồng thời là nhà sản xuất phim, sẵn sàng chi ra một số tiền lớn để có thể sản xuất phim truyền hình, phim điện ảnh và chương trình truyền hình Hàn Quốc. Điều này dẫn đến thực trạng đa số các bộ phim Hàn Quốc được phát sóng bởi các ứng dụng xem phim trực tuyến đều có những tình tiết, cảnh quay gây kích thích, tò mò đối với người xem, trong khi phần nội dung thì chưa thực sự chú trọng.



Trong suốt thời gian diễn ra sự kiện, mình đã có cơ hội phỏng vấn một số bạn trẻ để có thể hiểu rõ hơn về cảm xúc và những giá trị mà các bạn ấy nhận được thông qua buổi chiếu phim và tọa đàm lần này. Bạn Nguyễn Thanh Xuân - sinh viên năm nhất ngành Văn học của trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, đồng thời cũng là thành viên ban thiết kế của CLB điện ảnh, đã bày tỏ sự bất ngờ khi sự kiện lần này nhận được sự quan tâm vô cùng lớn từ các bạn sinh viên, học viên và cán bộ nhân viên trong trường và ngoài trường.

Khi được hỏi về mục tiêu khi tiến hành tổ chức sự kiện lần này, bạn Thanh Xuân cho biết: “Khác so với những chủ đề trước mà chúng mình tổ chức cho các bạn khán giả, chủ đề lần này chúng mình tập trung khám phá về những khía cạnh đặc biệt về thể loại điện ảnh cực hạn Hàn Quốc. Do thể loại này dễ gây kích thước người xem bởi những phân cảnh đạt đến mức độ “cực hạn”, nên chúng mình nghĩ rằng điều này không chỉ giúp nâng cao tầm hiểu biết về điện ảnh Hàn Quốc, mà còn thúc đẩy tinh thần làm việc của các bạn trẻ trong những ngày đầu tuần”.



Trong khi đó, bạn Nguyễn Thị Thanh Thuỷ - cựu học sinh trường THPT Việt Đức, hiện đang chờ đợi kết quả thi THPT Quốc gia năm nay, đã không giấu nổi sự xúc động khi ngày đầu tuần đã được chiêm ngưỡng một bộ phim gây kích thích cho người xem đến như vậy. Là một người yêu thích điện ảnh Hàn Quốc, từ trước đến giờ, cô bạn này hay theo dõi những bộ phim đình đám của Hàn Quốc, từ hài kịch, lãng mạn cho đến bi kịch. Thế nhưng, đây là lần đầu tiên cô bạn được chiêm ngưỡng một thể loại phim mà có thể gây “rùng mình” đến như vậy.

Bạn Thanh Thuỷ chia sẻ: “Với bộ phim ‘Sympathy for Lady Vengeance’, bản thân em như được khai phá rất nhiều điều về những góc khuất trong xã hội Hàn Quốc trong thập niên 2000. Bên cạnh đó, em cảm nhận được thông điệp nữ quyền một cách rõ ràng thông qua nhân vật Geum Ja. Chính điều này đã khiến cho em vô cùng xúc động”.



Buổi chiếu phim và tọa đàm mang tính thân mật và gắn kết đã khép lại trong không khí lắng đọng và đầy suy tư của các bạn khán giả về thể loại điện ảnh Hàn Quốc đặc biệt này. Có thể nói, đây là một phép thử thành công vượt sức tưởng tượng mà CLB điện ảnh của trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn đã đem lại cho tất cả những người tham gia sự kiện ngày hôm ấy. Mong rằng trong thời gian sắp tới, mình sẽ có cơ hội được khám phá thêm những nét đặc sắc về nền điện ảnh Hàn Quốc thông qua các buổi chiếu phim và tọa đàm do các trường đại học tại Hà Nội tổ chức.

hrhr@korea.kr

* Bài viết này đã được viết bởi một phóng viên danh dự của Korea.net. Đoàn phóng viên danh dự chúng tôi có mặt ở khắp nơi trên thế giới, và họ luôn nỗ lực để chia sẻ tình yêu và lòng nhiệt huyết đối với tất cả mọi thứ của Hàn Quốc với Korea.net.