Bài viết từ Phóng viên danh dự Korea.net Phạm Thị Hà Phương và Nguyễn Lâm Mỹ Duyên

Hàn Quốc vốn nổi tiếng với nền ẩm thực đa dạng, với các món ăn vừa độc đáo, ngon miệng lại hàm chứa nhiều chất dinh dưỡng. Quốc gia này cũng là nơi khởi nguồn của không ít các xu hướng ẩm thực, các công thức đồ ăn, thức uống mới lạ được giới trẻ tại nhiều quốc gia khác nhau yêu thích. Tuy nhiên, nếu phải chọn một món ăn đặc trưng nhất của xứ Hàn, với bạn đó sẽ là món ăn nào?

Với mình, có lẽ, không món ăn nào có thể thay thế được Gimbap (cơm cuộn rong biển). Cuộn cơm tròn nhỏ, vừa ăn, chế biến đơn giản, có hình thức đẹp với những nguyên liệu đa dạng, đa sắc, lại hàm chứa nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể, quả là một món ăn lý tưởng để thưởng thức trong bất kỳ hoàn cảnh nào phải không? Những yếu tố vừa đề cập chỉ là một vài yếu tố cơ bản làm nên sự nổi tiếng của món Gimbap. Bên cạnh đó, nhờ vào làn sóng Hallyu, sự phổ biến của K-drama, K-pop,... mà món ăn này “vượt khỏi” biên giới Hàn Quốc và được yêu thích ở nhiều nơi trên toàn cầu.




Ngày 16/7 vừa qua, Trung tâm Ngôn ngữ tiếng Hàn tại TP.HCM hợp tác với Trường Đại học Giáo dục Gwangju, tổ chức lớp học làm Gimbap và trải nghiệm các trò chơi truyền thống Hàn Quốc. Lớp học văn hóa bao gồm hai phần. Mở đầu, các bạn tham gia được nghe chia sẻ về món cơm cuộn, các thành phần và cách làm đơn giản nhất của món ăn này, đồng thời được nghe lí giải vì sao món Gimbap lại trở nên phổ biến đến thế, và sau đó là phần thú vị nhất khi các bạn được tận tay thực hành làm món cơm cuộn tại chỗ. Hoạt động làm Gimbap đã thu hút sự chú ý và tham gia nhiệt tình của các bạn tham gia. Dưới sự hướng dẫn tận tình của các sinh viên Hàn Quốc, người tham gia đã được trải nghiệm từng bước trong quá trình tạo nên những cuộn Gimbap đẹp mắt và ngon miệng.

Gimbap, món ăn biểu tượng của ẩm thực Hàn Quốc, có một lịch sử phong phú và đầy màu sắc như chính hình dáng của nó. Bắt nguồn từ thời kỳ Joseon (1392-1910), Gimbap ban đầu là một món ăn quý tộc, được phục vụ trong các bữa tiệc cung đình với tên gọi “Bokssam”. Ngày nay, Gimbap không chỉ là một món ăn mà còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực Hàn Quốc. Từ những quán ăn bình dân đến nhà hàng cao cấp, từ bữa ăn gia đình đến những buổi picnic, Gimbap luôn hiện diện với nhiều biến tấu sáng tạo.



Bắt đầu phần đầu tiên chính là làm Gimbap, không khí vô cùng sôi động, tất cả mọi người trong khán phòng đều tò mò và hứng thú mong muốn nhanh tay được làm những cuốn Gimbap hấp dẫn. Mình cũng không phải là ngoại lệ, mình luôn rất nóng lòng được trải nghiệm và luôn quan sát, lắng nghe cẩn thận về lịch sử món ăn cùng các thông tin hướng dẫn cách thực hiện cụ thể.




Nhiều học viên chia sẻ về những thách thức họ gặp phải trong quá trình làm món ăn này. Bạn Lê Ánh Minh, sinh viên năm hai, chia sẻ: “Lúc đầu mình gặp khó khăn trong việc trải đều cơm lên lá rong biển. Cơm cứ dính vào tay, làm cho lớp cơm không đều, nhưng rồi cũng quen tay và hoàn thiện được cuốn Gimbap đẹp mắt”.

Khoảnh khắc thưởng thức thành quả là điểm nhấn đặc biệt của buổi trải nghiệm. Hương vị của Gimbap tự làm tươi ngon, hài hòa giữa vị ngọt thanh của củ cải vàng, độ giòn của cà rốt, và vị đậm đà của trứng và xúc xích. Mình có thể cảm nhận rõ hương vị của từng nguyên liệu. Nhiều người tham gia cũng bày tỏ sự ngạc nhiên về sự kết hợp hài hòa giữa các nguyên liệu, tạo nên một hương vị độc đáo mà họ chưa từng trải nghiệm trước đây. Bạn Lê Như Ngọc, sinh viên năm ba chuyên ngành Hàn Quốc học, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn ngắn: “Mình thấy việc tự tay làm Gimbap giúp mình hiểu sâu hơn về văn hóa ẩm thực Hàn Quốc. Không chỉ là cách chế biến, mà còn là cách người Hàn trân trọng từng nguyên liệu và sự cân bằng trong ẩm thực”. Nhiều sinh viên khác cũng bày tỏ sự ngạc nhiên về sự tinh tế trong cách kết hợp màu sắc và hương vị của món ăn này, phản ánh triết lý âm dương ngũ hành trong văn hóa ẩm thực Hàn Quốc.




Sau khi được hướng dẫn cách làm Gimbap, mình và các bạn cùng tham gia được nghe thuyết trình về một số trò chơi truyền thống Hàn Quốc với những quy tắc chơi và đặc trưng riêng biệt. Năm trò chơi truyền thống được giới thiệu bao gồm Gongginori (thảy đá), Jegichagi (đá cầu), Tuho (ném phi tiêu), Ttakjichigi (đập giấy) và Ttangttameokgi (chiếm đất). Mỗi trò chơi không chỉ mang lại niềm vui và tiếng cười mà còn giúp người tham gia hiểu sâu hơn về văn hóa và lối sống của người Hàn Quốc.



◌ Trò đập giấy (Takjichigi) Trò chơi đập giấy được lưu truyền từ triều đại Joseon và thường chơi vào dịp Tết Trung thu. Với những ai là fan là của chương trình tạp kĩ như Running Man hay series phim nổi tiếng Squid Game của Netflix chắc hẳn sẽ thấy trò chơi này vô cùng quen thuộc. Luật chơi đập giấy khá đơn giản, nhưng để trở thành người chiến thắng, bạn sẽ cần có một chút kinh nghiệm, kỹ thuật và cả may mắn nữa. Trò chơi yêu cầu hai người chơi lần lượt đập miếng đập giấy (Takji) của mình lên Takji của người còn lại, Takji của ai bị lật ngược lại mặt sau sẽ bị đối thủ lấy mất. Sau cùng, ai thu được nhiều giấy nhất sẽ là người chiến thắng trò chơi.



Lần đầu tiên trải nghiệm trò chơi này, thật sự mình nghĩ rằng bản thân sẽ không bao giờ có thể thành công vì miếng Takji không chịu nhúc nhích lấy một lần và mình liên tục đập trượt tay. Tuy nhiên, sau một vài lần thử thách và được các bạn sinh viên người Hàn hướng dẫn rồi chỉ cho mẹo rằng hãy chọn mặt phồng hơn để đập xuống thay vì mặt trơn, mình đã lật được Takji của bạn cùng chơi và thành công “cướp” được miếng Takji đó.



◌ Trò thảy đá (Gongginori)

Trò chơi Gongginori, hay còn gọi là thảy đá, có lịch sử hơn 2000 năm, bắt nguồn từ thời đại Tam Quốc của Hàn Quốc. Tương tự như trò chơi thảy đá mà hầu như không có bạn học sinh nào ở Việt Nam là không biết, trò chơi Gongginoli xoay quay việc nghĩa là tung 5 viên đá nhỏ tròn rồi dùng tay bắt chúng. Cách chơi trò Gongginoli khá giống với quy tắc chơi thảy đá ở Việt Nam. 5 viên đá sẽ được đặt trên sàn, ở lượt đầu tiên, bạn sẽ tung một viên lên trước rồi nhanh chóng gom lấy 4 viên còn lại trên sàn sau đó đỡ lấy viên đá đầu tiên đang rơi. Lần lượt như thế, bạn sẽ tung 2 viên, 3 viên, 4 viên,... Cuối cùng, bạn sẽ phải đặt toàn bộ 5 viên đá lên mu bàn tay rồi tung lên để bắt trọn chúng trong một lần bằng lòng bàn tay.



Khi còn là học sinh mình từng chơi trò thảy đá khá nhiều lần nên đã quen thuộc với quy tắc chơi. Tuy nhiên, bởi khá lâu rồi mình không có cơ hội luyện tập nên ban đầu còn hơi lúng túng. Một điều thú vị đối với trò chơi Gongginoli là đá giả bằng nhựa được sử dụng thay cho đá cuội thật. Khi chơi bằng đá nhựa sẽ hạn chế được tình trạng đá cứng đập vào tay gây đỏ hay trầy tay, và đá nhựa được bày bán ở nhiều nơi nên bạn sẽ dễ dàng tìm mua hơn đá thật.



◌ Trò ném mũi tên vào lọ (Tuho)

Một trò chơi dân gian khác cũng rất nổi tiếng ở xứ sở Kim Chi đó là Tuho, hay còn gọi là ném mũi tên vào bình (hay lọ). Như mình tìm hiểu, trò ném mũi tên vốn bắt nguồn từ xa xưa, từ thời vương quốc Gorguryeo (37 TCN – 668 CN) và phổ biến trong các gia đình hoàng gia và tầng lớp thượng lưu Hàn Quốc. Với trò chơi này, bạn có thể chơi một mình nhưng tất nhiên là khi chơi cùng với nhóm bạn thì sẽ vui hơn rất nhiều.



Tại lớp học này, mũi tên được thay bằng một loại đũa nhỏ và tụi mình sẽ lần lượt ném vào các lọ nằm ở khoảng cách gần và xa khác nhau, với chiếc lọ xa nhất bạn sẽ được tính 3 điểm và lọ gần nhất là 1 điểm. Với mình thì trò ném đũa là thú vị nhất và khá đơn giản, điều duy nhất chúng ta cần là khả năng điều khiển lực tay chuẩn xác.



◌ Trò đá cầu (Jegichagi)

Jegichagi, hay đá cầu, cũng xuất hiện từ thời Tam Quốc và ban đầu là một bài tập quân sự. Người chơi đứng một chân, sử dụng chân còn lại để đá cầu, cố gắng giữ cầu trên không càng lâu càng tốt. Đá cầu là bộ môn thân quen nhưng không hề dễ chơi. Dù là chơi một mình hay chơi theo nhóm, bộ môn này cũng đòi hỏi rất nhiều sự khéo léo và cả thời gian luyện tập vì bạn phải tìm cách điều khiển một quả cầu ở trên không sao cho nó không bị rơi xuống đất. Nếu như trái cầu ở Việt Nam thường có phần đế làm bằng nhựa dẻo và phần thân làm bằng lông vũ hoặc chất liệu giấy xốp thì trái cầu Hàn Quốc (Jegi) lại có phần thân tua rua và đế là nhựa cứng. Trước đây, trái cầu (Jegi) được làm bằng lông chim và tiền xu có lỗ, các đồng xu sẽ được bọc trong giấy truyền thống (Hanji) và sau đó được cố định bằng dây thun.



Được thử sức lại với trò đá cầu tại sự kiện lần này khiến mình nhớ lại quãng thời gian khi còn là học sinh cấp hai và đá cầu là một môn học thể dục bắt buộc tại trường. Mình đã khá chật vật để đạt đủ điểm nên mình không quá yêu thích nó, tuy vậy, nhân dịp này, mình lại tìm thấy khá nhiều niềm vui và được thử thách khả năng phản xạ nhanh của bản thân.



◌ Trò nhảy ô (Ttangttameokgi)

Cuối cùng, Ttangttameokgi, một trò chơi cổ xưa thường chơi vào mùa xuân khi đất mềm. Người chơi vẽ một vòng tròn lớn trên đất, chia thành nhiều phần bằng nhau. Mỗi người chọn một phần làm lãnh thổ của mình và sử dụng một cây gậy hoặc viên đá nhỏ để ném vào lãnh thổ của đối thủ. Nếu gậy hoặc đá được nằm trong lãnh thổ đối phương, người ném sẽ chiếm được phần đất đó. Người chiếm được nhiều lãnh thổ nhất sẽ thắng. Ttangttameokgi không chỉ là một trò chơi mà còn phản ánh tinh thần đoàn kết và khả năng chiến lược của người Hàn Quốc.



Ttangttameokgi khá giống với trò chơi vẽ ô nhảy lò cò là một trong những trò chơi dân gian gắn liền với biết bao thế hệ trẻ em Việt Nam. Điểm khác biệt duy nhất là cách vẽ ô (bạn có thể tham khảo hình bên trên để dễ hình dung hơn). Và dù đã từng chơi không ít lần khi còn bé nhưng đến nay khi thử lại, mình khá lúng túng và gặp nhiều khó khăn trong việc giữ thăng bằng.

(Nguồn: Kênh YouTube Phương Phạm)

Trong văn hóa Hàn Quốc, trò chơi dân gian đóng vai trò quan trọng, không chỉ là hình thức giải trí mà còn là phương tiện truyền tải giá trị văn hóa và xã hội. Từ xa xưa, những trò chơi này đã gắn liền với đời sống hàng ngày của người dân, đặc biệt trong các dịp lễ hội và giao lưu cộng đồng. Chúng không chỉ mang lại niềm vui, mà còn góp phần củng cố mối quan hệ xã hội, rèn luyện kỹ năng và truyền đạt bài học đạo đức. Sự kết nối giữa trò chơi dân gian và các giá trị truyền thống Hàn Quốc thể hiện rõ nét qua cách thức và ý nghĩa của từng trò chơi. Chẳng hạn, Tuho không chỉ là một trò ném phi tiêu đơn thuần, mà còn phản ánh tinh thần “tu thân” trong Nho giáo - sự rèn luyện bản thân để đạt đến sự hoàn hảo. Tương tự, Ttangttameokgi, với việc chia đất và chiếm lĩnh lãnh thổ, phản ánh tinh thần cộng đồng và khả năng chiến lược, vốn là những đức tính được đề cao trong xã hội Hàn Quốc truyền thống.

Khi so sánh với trò chơi dân gian Việt Nam, ta có thể thấy nhiều điểm tương đồng thú vị. Cả hai nền văn hóa đều có những trò chơi đòi hỏi sự khéo léo và nhanh nhẹn như Gonggi của Hàn Quốc và chơi đũa của Việt Nam. Cả hai đều rèn luyện sự tập trung và phản xạ nhanh. Tương tự, Jegichagi của Hàn Quốc có thể so sánh với đá cầu của Việt Nam, cả hai đều đòi hỏi sự cân bằng và kỹ năng điều khiển bằng chân.

Tuy nhiên, cũng có những khác biệt đáng chú ý, phản ánh đặc trưng văn hóa của mỗi nước. Ví dụ, Tuho của Hàn Quốc, với nguồn gốc từ tầng lớp quý tộc, phản ánh cấu trúc xã hội phân cấp rõ ràng trong lịch sử Hàn Quốc. Trong khi đó, nhiều trò chơi dân gian Việt Nam như kéo co, đánh đu thường gắn liền với lễ hội nông nghiệp, phản ánh đặc trưng của một xã hội nông nghiệp lúa nước. Cách thức chơi cũng phản ánh đặc trưng văn hóa mỗi nước. Trò chơi Hàn Quốc thường nhấn mạnh vào kỹ năng cá nhân và sự chính xác, như trong Tuho hay Gonggi. Điều này có thể phản ánh giá trị của sự tự hoàn thiện bản thân trong văn hóa Hàn. Trong khi đó, nhiều trò chơi Việt Nam như kéo co, nhảy sạp đòi hỏi sự hợp tác nhóm, phản ánh tinh thần cộng đồng mạnh mẽ trong văn hóa Việt.





Chương trình đã tạo ra những tác động tích cực, mở rộng hiểu biết của sinh viên về văn hóa Hàn Quốc. Thông qua việc tự tay làm Gimbap, nhiều người tham gia đã có cái nhìn sâu sắc hơn về tầm quan trọng của ẩm thực trong đời sống hàng ngày của người Hàn Quốc. Buổi học tuy chỉ kéo dài hơn 2 tiếng đồng hồ nhưng thực sự đã mang đến cho mình những kỷ niệm vô cùng đáng nhớ, mình được làm quen với các bạn sinh viên và thầy giáo từ Trường Đại học Giáo dục Gwangju, các anh chị từ Trung tâm Ngôn ngữ tiếng Hàn tại TP.HCM và rất nhiều các bạn trẻ khác có chung niềm yêu thích với văn hóa Hàn Quốc. Mọi người đều rất thân thiện và nhiệt tình giải đáp mọi thắc mắc của mình về văn hóa, ẩm thực và cuộc sống ở Hàn Quốc. Sự kiện không chỉ mang đến những trải nghiệm văn hóa đặc sắc mà còn tạo ra một cầu nối giao lưu quý giá giữa sinh viên Việt Nam và Hàn Quốc. Qua đó, góp phần thắt chặt tình hữu nghị giữa hai dân tộc, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác giáo dục trong tương lai.

Để tham gia những sự kiện tương tự như thế này, bạn hãy theo dõi fanpage Facebook của Trung tâm Ngôn ngữ tiếng Hàn tại TP.HCM và đừng bỏ lỡ bất kỳ thông báo hay bài đăng nào của trung tâm nhé.

hrhr@korea.kr

* Bài viết này đã được viết bởi một phóng viên danh dự của Korea.net. Đoàn phóng viên danh dự chúng tôi có mặt ở khắp nơi trên thế giới, và họ luôn nỗ lực để chia sẻ tình yêu và lòng nhiệt huyết đối với tất cả mọi thứ của Hàn Quốc với Korea.net.