Lịch sử

Vào cuối thời kỳ Gojoseon, các quốc gia bộ lạc mới được sinh ra lần lượt ở Mãn Châu và bán đảo Triều Tiên. Buyeo được thành lập ở vùng đồng bằng sông Songhuajiang ở khu vực trung tâm Cát Lâm ở Mãn Châu. Người Buyeo trồng trọt và chăn nuôi đồng thời sản xuất đặc sản như ngựa và lông thú. Đến đầu thế kỷ 1 SCN, họ bắt đầu gọi người lãnh đạo chính là vua và tích cực phát triển quan hệ đối ngoại với các nước khác như Trung Quốc. Vào cuối thế kỷ 3, Buyeo đã sát nhập vào Goguryeo. Người Buyeo tổ chức một lễ hội hàng năm có tên Yeonggo vào tháng 12. Trong lễ hội, họ tổ chức nghi thức hiến tế cho chúa trời, hát, nhảy múa cùng nhau và thả tù nhân. Buyeo đã tan vỡ trong quá trình thành lập liên minh khu vực, nhưng các bè phái đã tham gia thành lập Goguryeo và Baekje vẫn tự hào về dòng máu Buyeo. Trong Samguk sagi (Tam Quốc sử ký) đã nói rằng Gojumong, người đã sáng lập Goguryeo vào năm 37 TCN, có nguồn gốc từ Buyeo.

Goguryeo đã giúp các khu vực gần núi Baekdusan và dọc sông Amnokgang (Yalu) phát triển thịnh vượng, chinh phục một số nước nhỏ ở khu vực và chuyển kinh đô tới thành Gungnaeseong (Tonggu) gần sông Amnokgang. Qua rất nhiều cuộc chiến, Goguryeo đã xua đuổi quân xâm lược triều đại Hán, mở rộng lãnh thổ đến Liaodong ở phía Tây, mở rộng về phía Đông bán đảo Triều Tiên và thâm nhập lên phía Bắc. Goguryeo dần trở thành một quốc gia hùng mạnh, giành quyền kiểm soát Mãn Châu và phía Bắc bán đảo Triều Tiên.

Cũng có một số quốc gia nhỏ như Okjeo và Dongye ở dọc bờ biển Đông của bán đảo Triều Tiên, tương ứng với tỉnh Hamgyeong-do và phía Bắc của tỉnh Gangwon-do hiện nay. Do có vị trí nằm ở khu vực xa xôi hẻo lánh nên những quốc gia này phát triển chậm. Okjeo đã nộp nhiều cống vật như muối và cá cho Goguryeo.

Người Dongye thường tổ chức một nghi thức hiến tế trời được gọi là Mucheon vào tháng 10 hàng năm, nâng cao tinh thần đoàn kết bằng cách nhảy múa và ca hát cùng nhau. Các đặc sản của họ bao gồm dangung (cung tên) và gwahama (loài ngựa kích thước nhỏ để đi dưới các cây hoa quả). Hai nước Okjeo và Dongye về sau cũng sát nhập vào Goguryeo như Buyeo.

Phía Nam Gojoseon có các quốc gia nhỏ phát triển như Mahan, Jinhan và Byeonhan. Mahan là liên minh gồm 54 nước nhỏ với tổng 100.000 hộ gia đình sống tại các tỉnh Gyeonggi-do, Chungcheong-do và Jeolla-do ngày nay. Byeonhan nằm ở khu vực thành phố Gimhae và Masan ngày nay. Jinhan nằm ở khu vực gồm Daegu và Gyeongju ngày nay. Hai nước này đều gồm khoảng 40.000 - 50.000 hộ gia đình. Ba nước nhỏ được gọi chung là Samhan (Tam Hàn). Người Samhan tổ chức các nghi thức hiến tế trời vào tháng 5 và tháng 10. Vào các dịp này, mọi người tụ tập cùng nhau ăn mừng, uống rượu, ca hát và nhảy múa.

Cùng với sự lan rộng của văn hóa đồ sắt và sự phát triển các kỹ năng trồng trọt, các quốc gia hùng mạnh bắt đầu được sinh ra ở Mãn Châu và bán đảo Triều Tiên. Đó chính là ba quốc gia: Goguryeo, Baekje và Silla. Goguryeo là quốc gia đầu tiên trong Tam quốc cải tổ chế độ, mở rộng lãnh thổ từ cuối thế kỷ 1 và tăng cường tập trung quyền lực cho vua vào nửa cuối thế kỷ 2. Vào đầu thế kỷ 4, vua Micheon đã đánh đuổi bè phái nhà Hán, Trung Quốc ra khỏi bán đảo Triều Tiên.


three kingdoms map_500.jpg


Vào năm 372 (năm thứ 2 của triều đại vua Sosurim), Goguryeo đã công nhận Phật giáo là quốc giáo, ban hành luật lệ, thành lập trường đại học quốc gia Taehak và cải tổ chế độ thống trị và chế độ quốc gia. Đại đế Gwanggaeto là con trai của vua Sosurim đã đánh đuổi Khiết Đan, Sushen, Dongbuyeo và mở rộng lãnh thổ đến Mãn Châu. Ông cũng giành được nhiều pháo đài của Baekje ở phía Nam, đánh bại quân xâm lược Nhật Bản vào Silla và mở rộng lãnh thổ đến phía Nam bán đảo Triều Tiên.

Baekje là một quốc gia được thành lập vào năm 18 TCN do sự kết hợp giữa người dân bản địa ở lưu vực sông Hàn, người di dân và người dân Goguryeo. Vào giữa thế kỷ 3, vua Goi của Baekje đã hoàn toàn thống trị lưu vực sông Hàn và tiếp nhận nền văn hóa tiên tiến của Trung Quốc để cải tổ hệ thống chính trị. Vào giữa thế kỷ 4, vua Geunchogo đã chinh phục vùng Mahan và tiến đến bờ biển phía Nam của tỉnh Jeolla-do. Dọc biên giới phía Bắc, Baekje đối đầu với Goguryeo trong nỗ lực giành quyền kiểm soát tỉnh Hwanghae-do ngày nay. Baekje cũng đã giành quyền thống trị Gaya ở phía Nam. Vào thời điểm đó, lãnh thổ Baekje bao gồm tỉnh Gyeonggi-do, tỉnh Chungcheong-do, tỉnh Jeolla-do, vùng trung lưu sông Nakdonggang, tỉnh Gangwon-do và tỉnh Hwanghae-do ngày nay.

stelegreatking_500.jpg

Bia đá của đại đế Gwanggaeto (Goguryeo, thế kỷ 5)
Gwanggaeto, vị vua thứ 19 của Goguryeo, đã mở rộng lãnh thổ vương quốc đến Mãn Châu và các tỉnh gần biển của Siberia. Vào năm 414 SCN, con trai của vua Gwanggaeto, vua Jangsu, đã dựng một bia đá tại thành phố Jian, tỉnh Cát Lâm, Trung Quốc ngày nay để tưởng nhớ các thành tựu vĩ đại của phụ hoàng mình. Tổng cộng có 1.775 chữ khắc được khắc trên bia đá cao 6,39m và nặng 37 tấn. Đây là những ghi chép về quá trình thành lập Goguryeo và mở rộng lãnh thổ.



Silla có nguồn gốc từ Saroguk, một trong những tiểu bang nhỏ của Jinhan. Sự kết hợp của người bản địa Gyeongju và các nhóm người nhập cư đã phát triển thành quốc gia này vào năm 57 TCN. Những người có họ Park, Seok và Kim lần lượt thay nhau nắm quyền. Vào khoảng thế kỷ 4, vương quốc này đã chiếm hầu hết các khu vực phía Đông sông Nakdonggang. Trong triều đại vua Naemul, Silla đã cho phép các đội quân Goguryeo đóng quân trong nước mình để giúp đánh đuổi quân xâm lược Nhật Bản. Silla cũng tiếp nhận nền văn hóa và văn minh Trung Quốc thông qua Goguryeo.

goldcrowngaya_700.jpg

Vương miện vàng của Gaya
Vương miện này được khai quật ở Goryeong, tỉnh Gyeongsang-do. Chiếc vương miện được chế tác bằng cách sử dụng sợi vàng để nối các miếng trang trí dựng đứng hình cành cây vào thân vương miện và ngọc được treo vào các móc nhỏ.



painting_700.jpg

Cảnh săn bắn trong lăng mộ Muyongchong (Goguryeo, thế kỷ 5)
Hình vẽ cho thấy hoạt động săn bắn của người Goguryeo



Ở Byeonhan, khu vực hạ lưu sông Nakdonggang, liên minh Gaya đã xuất hiện với tên gọi là Geumgwan Gaya. Liên minh này đã phát triển văn hóa đồ sắt và có tác động đáng kể đến các khu vực dọc sông Nakdonggang. Các quốc gia nhỏ ở Gaya bắt đầu trồng lúa từ rất sớm và giao dịch tích cực với Nhật Bản và Lạc Lãng, tận dụng lợi thế của sắt sản xuất tại địa phương và các tuyến đường biển thuận tiện.

bronzeincenseburner_500.jpg

Lư hương lớn bằng đồng mạ vàng của Baekje (Baekje, thế kỷ 6)
Tác phẩm giá trị cao cho thấy kỹ thuật chế tác, văn hóa nghệ thuật và thủ công mỹ nghệ, tư tưởng và tôn giáo của thời Baekje.



Thống nhất Tam quốc thành nước Silla

Vào thế kỷ 5, mỗi nước trong Tam Quốc (Goguryeo, Baekje và Silla) trên bán đảo Triều Tiên đều có một hệ thống quản trị tập trung vào quyền lực của nhà vua và liên tục thúc đẩy sự bành trướng lãnh thổ. Ở nước Goguryeo, vua Jangsu, con trai của vua Gwanggaeto đã di chuyển kinh đô tới Pyeongyang vào năm 427. Ông đã chiếm Hanseong (ngày nay là Seoul), kinh đô của Baekje và các khu vực dọc sông Hàn, mở rộng lãnh thổ xuống Jungnyeong (khu vực Danyang và Yeongju ngày nay) và tới cả huyện Namyang-myeon, tỉnh Gyeonggi-do. Nhờ có sự mở rộng lãnh thổ này, Goguryeo đã thành lập một đế chế rộng lớn trên Mãn Châu và bán đảo Triều Tiên, nổi lên là một thế lực hùng hậu ở Đông Bắc Á.

Sau khi mất lưu vực sông Hàn do cuộc xâm lăng của Goguryeo, Baekje đã chuyển kinh đô của mình đến Woongjin (Gongju) vào năm 475. Kể từ đó, quốc gia này đã thực hiện những nỗ lực để tăng cường sức mạnh quốc gia và khôi phục lãnh thổ đã mất. Vua Dongseong của Baekje đã củng cố liên minh với Silla để đối phó với Goguryeo. Vua Muryeong củng cố kiểm soát địa phương nhằm nỗ lực thiết lập nền móng thịnh vượng. Vua Seong, con trai của vua Muryeong, đã di chuyển kinh đô Baekje tới Sabi (ngày nay là Buyeo) và tổ chức lại hệ thống, hợp nhất với Silla để giành lại quyền kiểm soát lưu vực sông Hàn.

Về phía Silla, vua Jijeung đã thay đổi tên hiệu thành Silla vào đầu thế kỷ 6, cải cách hệ thống chính trị và tái cơ cấu khu vực hành chính, gồm cả thủ đô. Ông đã chinh phục và hợp nhất Usanguk vào lãnh thổ của Silla vào năm 512. Usanguk bao gồm đảo Ulleungdo hiện tại và hòn đảo gắn liền với nó, Dokdo. Vua Beopheung đã củng cố hệ thống thống trị bằng cách công bố luật pháp, đưa ra các luật về quan chức, công nhận Phật giáo là tôn giáo chính thức của quốc gia. Ông cũng sát nhập Geumgwan Gaya nhằm nỗ lực mở rộng lãnh thổ, xây dựng nhà nước tập quyền. Vua Jinheung đã tái tổ chức Hwarangdo thành tổ chức mang tính quốc gia và mở rộng đáng kể lãnh thổ. Ông đã lấy quyền cai quản các vùng đất dọc sông Hàn từ Baekje, xâm chiếm Dae Gaya ở Goryeong, giành lấy các vùng dọc sông Nakdonggang và mở rộng lãnh thổ tới vùng đồng bằng Hamheung theo dọc bờ biển Đông.

Nhà Tùy (Trung Quốc), triều đại đã thống nhất tất cả lục địa Trung Quốc thành một quốc gia, huy động hơn một triệu lính để tấn công Goguryeo nhưng phải nhận thất bại khủng khiếp. Đặc biệt, trong trận Tát Thủy năm 612, đại tướng Eulji Mundeok của Goguryeo đã đánh bại hầu hết quân xâm lược Trung Quốc ở Salsu (ngày nay là sông Cheongcheongang). Triều đại nhà Tùy chịu tổn thất to lớn do thất bại này và rơi vào tay Nhà Đường vào năm 618. Nhà Đường Trung Quốc cũng tấn công Goguryeo vài lần nhưng đều thất bại.

Trong quá trình Goguryeo ngăn chặn sự tấn công xâm lược của nhà Tùy và Đường Trung Quốc thì Baekje thường xuyên tấn công Silla. Silla sau khi thất bại trong việc tìm kiếm sự liên kết với Goguryeo, cuối cùng đã liên kết với nhà Đường xâm chiếm Baekje. Quân đội Silla với sự lãnh đạo của Kim Yu-shin đã đánh bại lực lượng tinh nhuệ của quân đội Baekje với chỉ huy là Gyebaek ở Hwangsanbeol và hành quân đến Sabi, thủ đô của Baekje. Quân đội của nhà Đường Trung Quốc đã xâm lược Baekje qua cửa sông Geumgang. Cuối cùng, Baekje đã đầu hàng thế lực Silla - nhà Đường vào năm 660.

Thế lực Silla - nhà Đường sau đó đã tấn công Goguryeo, vương quốc hùng mạnh nhất Đông Bắc Á. Goguryeo khi đó đã dùng hết tiền tài, sức lực trong hai cuộc chiến tranh quy mô lớn chống lại hai triều đại Trung Quốc nên cuối cùng đã sụp đổ vào năm 668.

Nhà Đường đã lập các bộ chỉ huy ở khu vực Andong của Goguryeo, khu vực Woongjin của Baekje để cai trị và thành lập bộ chỉ huy Gyerim ở ngay thủ đô Gyeongju của Silla, mong muốn kiểm soát toàn bộ bán đảo Triều Tiên. Silla đã tiến hành cuộc chiến chống lại nhà Đường, đánh bại hải quân nhà Đường tại cảng Gibeol gần cửa sông Geumgang và đánh đuổi toàn bộ lực lượng nhà Đường ra khỏi bán đảo. Cuối cùng, thông qua việc phá hủy bộ chỉ huy Andong, Silla đã hoàn thành chiến công vĩ đại là thống nhất bán đảo Triều Tiên vào năm 676.