Giáng sinh tháng 8( 1998)
Đạo diễn Heo Jin Ho

Jung Won (Han Seok Gyu), 30 tuổi chủ tiệm chụp ảnh nhỏ ở Byunduri Seoul đang sống những ngày cuối cùng của bệnh. Chấp nhận số phận cuộc sống của anh chỉ là còn một màu ảm đạm. Hàng ngày anh làm công ciệc phóng ảnh nữ học sinh được hâm mộ cho các nam sinh cấp 2, phục chế lại ảnh thời còn trẻ cho một thím hay chụp ảnh chân dung cho một cụ già,... Một phần anh vẫn tiếp tục cuộc sống bên những người hàng xóm giản dị, một phần để chuẩn bị cho sự ra đi của mình anh vẫn âm thầm ghi chép lại cách sử dụng máy quay cho cha anh (Shin Gu) vì ông sẽ phải sống một mình sau khi anh mất. Nhưng rồi một ngày anh gặp Darim, cô gái tràn đầy sức sống làm nghề kiểm soát đậu xe trong anh bỗng rộn lên một cảm giác khó tả. Hàng ngày vào đúng giờ ấy Darim lại giao cho anh những bức ảnh kiểm soát đậu xe. Darim cô gái nhiều khi đường đột đến nhờ anh lắp phim vào máy ảnh rồi vô tư tâm sự những câu chuyện bực mình của cô khi làm việc, đối với anh đẹp đến kì lạ. Kỉ niệm giữa họ dần dần được vun đắp. Rồi một ngày Jung Won phải vào bệnh viện. Darim đã không hề biết điều này và ngày nào cũng tìm đến cửa tiệm của Jung Won nhưng cửa tiệm chụp ảnh vẫn mãi đóng cửa. Sau khi Jung Won mất, Darim trở lại đứng trước cửa tiệm nhìn thấy bức ảnh bản thân ở đó và mỉm cười.

Đánh giá của nhà phê bình phim Lee Yeon Ho

Giáng sinh tháng 8 của Heo Jin Ho thường được đánh giá là một tác phẩm tuyệt vời mang lại những cảm nhận mới về phim tâm lí tình cảm. Bộ phim truyền tải những dấu ấn còn đọng lại về tình yêu nhưng thật khó có thể diễn tả những tác động tinh tế được tạo nên từ các mối quan hệ ẩn chứa trong phim. Phải chăng “Tính điện ảnh” nhân tố quan trọng nhất trong phim chính là những thứ quá dĩ nhiên nhưng lại khó biểu đạt, tưởng chừng như dễ dàng có thể bắt gặp mà lại không phải vậy? “Giáng sinh tháng 8” đối với tôi chính là một bộ phim như vậy. Một tác phẩm ra mắt, một bộ phim tâm lí tình cảm mang đậm “tính điện ảnh”.

Năm 1998, Đây là bộ phim đầu tay ra mắt của đạo diễn Heo Jin Ho và vì là một phim tâm lí tình cảm nên ta càng thấy trân trọng hơn “tính điện ảnh” của phim.

Tất nhiên tôi không phủ nhận việc tôi có một số định kiến nhất định về phim tâm lí tình cảm.

Cốt truyện luôn là câu chuyện tình yêu nam nữ nồng cháy và những chướng ngại vật lạnh lùng ngăn cản tình yêu của họ. Trong đó diễn biến rất rõ ràng, có tính đột phá về tình cảm, là bệ phóng cho các diễn viên thành sao. Tuy nhiên những bộ phim này một phần vừa mang tính phản kháng thực tế xã hội vừa tạo nên những số phận. Và nếu liệt kê những quan niệm thông thường về một phim tâm lí tình cảm hay phải như vậy thì mới có thể biết được “giáng sinh tháng 8” là bộ phim trái ngược với tinh tính chất của phim tâm lí tình cảm như thế nào. Đây chính là ý đồ ngay từ ban đầu khi đưa phim vào phim tâm lí tình cảm ( thực ra đây không phải tôi tự phân loại phim mà hoàn toàn là mục đích ban đầu khi chế tác phim và đã được nhấn mạnh khi phim công chiếu, lịch sử điện ảnh ghi nhận lại như vậy).

Những yếu tố biến “Giáng sinh tháng 8” từ một bộ phim tâm lí tình cảm thành một bộ phim đậm chất điện ảnh lại đơn giản đến bất ngờ. Đầu tiên là tính kịch trong phìm dù có nhưng rất ít. Vì vậy nên giữa Jung Won người thợ chụp ảnh sắp phải đối diện với cái chết và Darim cô gái làm công việc kiểm soát xe rõ ràng có nảy sinh tình cảm nhưng bộ phim không hề đi sau phân tích đó là tình yêu cuối của Jung Won hay là tình yêu đầu tiên của Darim. Tình yêu của họ không phải là định mệnh mà như là một kết quả dĩ nhiên của cuộc sống. Tình cảm đó được tiến triển dần dần như việc ăn một que kem hay ngồi trên một chiếc xe ga. Để phim mang ít kịch dù bộ phim mang lại nhiều dư âm bên cạnh đó cũng có các yếu tố gây buồn tẻ nhưng được nhìn với những góc khác. Đó là thỉnh thoảng trong phim xuất hiện dáng phía sau của nhân vật, cảnh ảnh sáng tắt dần sau hàng rào gỗ, cảnh vực sâu thẳm.



Một yếu tố nữa làm nên “Giáng sinh tháng 8” là phim không hề có sự cách điệu hóa. Thường những phim lấy chất liệu từ những câu chuyện nhỏ nhặt trong cuộc sống, điểm thu hút của phim chính là kĩ xảo và hình thức. Những yếu tố này thỉnh thoảng sẽ xuất hiện góp phần thúc đẩy hoặc cũng có thể gây trì hoãn diễn biến chuyện. Tuy nhiên đạo diễn Heo Jin Ho dường như hiểu rất rõ về giới hạn này nên rất khéo léo đưa đẩy câu chuyện đến đúng vị trí thích hợp và kết thúc. Lấy ví dụ như việc sử dụng hình ảnh cô gái đi qua trước cửa tiệm chụp ảnh, vài cảnh sau khi mối tình đầu của Jung Won là Ji Won tìm đến. Đầu tiên là hình ảnh của Jung Won đang làm vệ sinh cửa tiệm được lờ mờ hiện lên qua tấm cửa kính nơi nước đang chảy xuống. Cảnh tiếp theo Jung Won lên xe bus tới bệnh viện, trên xe bên cạnh anh là tiếng radio “Nhìn xa xa phía ngoài khung cửa hẳn trong chúng ta những kí ức của ngày xưa cũ lại mờ ảo hiện về”. Tiếp đó qua dòng độc thoại của Jung Won chúng ta đươch biết Ji won yêu cầu anh gỡ ảnh của cô đang được treo ở cửa tiệm chụp ảnh. Và Jung Won tự nhủ với bản thân rằng tình yêu đó rồi đến lúc nào đó cũng sẽ trở thành kí ức.

Tuy nhiên bức ảnh của Darim lại đóng vai trò ngược lại, Darim vì không biết về cái chết của Jung Won nên đã lấy đá ném vào cửa tiệm chụp để biểu hiện sự tức giận. Một ngày cô đi qua và thấy ảnh của mình được treo trong tiệm, trên mặt cô bỗng nở nụ cười, đó lại chính là biểu hiện cho tình yêu. Chúng ta những khán giả hiểu rõ về câu chuyện không cảm thấy hơn nữa về nụ cười của Darim tuy nhiên đạo diễn đã kết thúc câu chuyện ngay tại cảnh này. Việc người thợ chụp ảnh chụp ảnh người yêu mình rồi ra đi một cách lặng lẽ không cần giải thích dài dòng được đưa vào một cách thích hợp diễn tả nhẹ nhàng hơn một cảnh nặng. Vậy cái chết trong phim “Giáng sinh tháng 8” không hề bị cường điệu hóa. Có chăng chính điều này khiến phim trở nên cá biệt với các phim tâm lí tình cảm khác. Câu chuyện tình yêu của một người sắp phải đối mặt với cái chết, nội dung đột phá với diễn tiến gấp gáp cả về mặt thời gian lẫn tình cảm mà không hề bị kịch hóa hay cưỡng ép người xem.

Nhân vật chính là người duy nhất biết về cái chết của mình và cũng là người một mình âm thầm chịu đựng những đau khổ. Mặc dù Jung Won đôi lúc cũng đi uống rượu và nằm khóc một mình nhưng so với cái chết anh còn lo lắng cho nỗi đau của gia đình sau khi anh ra đi hơn. Nỗi ám ảnh về cái chết khiến cho những sự vật khung cảnh xung quanh anh dù ảm đạm vẫn có chút lưu luyến. Qua khung hình cuối cùng của quay phim Yoo Young Gil người cũng đã dời bỏ thế giới này, nội tâm của Jung Won được thể hiện xuyên qua không gian, thời gian biến biến đổi như dòng nước. Trong đó có tấm lòng của Jung Won ành cho người cha già được thể hiện khi anh cẩn thận ngồi ghi chép lại cách sử dụng máy quay trừ khi anh lúc anh mất cũng như dòng nước đọng lại trên các kẽ tay vậy, để lại một ấn tượng rất mạnh mẽ. Phải chăng dù thời gian có trôi qua và câu truyện được truyền tải có phai nhạt dàn thì cái được quyết định đọng lại trong lòng khán giả mới chính là “chất điện ảnh” trong phim. Nhắc đến “Giáng sinh tháng 8” hẳn trong tâm trí tôi sẽ hiện lên hình ảnh một người đàn ông hơi lom khom cúi người cắt móng chân ở ban công. Nhưng giây phút đối mặt với cái chết có nặng nề đến đâu, con người ấy có lặng lẽ đến đâu, anh ta cũng còn quá trẻ.



*Nguồn: Viện tư liệu điện ảnh Hàn Quốc