Bài viết = Phóng viên danh dự Korea.net Bùi Thái Hường

Vào ngày 1/3/1919, Hàn Quốc khởi động các phong trào đấu tranh giành độc lập, chống lại ách thống trị của đế quốc Nhật Bản. Cũng chính vào ngày này, bản Tuyên ngôn độc lập của Hàn Quốc được ra đời. Tuy nhiên, phải đến năm 1945, khi chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, Nhật chính thức đầu hàng quân Đồng minh, bán đảo Triều Tiên mới thực sự được giải phóng. Ngày 15/8/1948, Chính phủ Hàn Quốc chính thức được thành lập. Để kỷ niệm ngày thoát khỏi ách nô lệ của Nhật Bản cũng như ngày thành lập chính phủ, Chính phủ Hàn Quốc đã chính thức công nhận ngày 15/8 hàng năm là ngày Quốc Khánh (hay còn gọi là ngày Quang Phục).

Đối với đất nước Việt Nam, một ngày mùa thu 76 năm về trước, ngày mùng 2/9/1945, hàng chục vạn người với cờ hoa khoe sắc, khí thế hân hoan phấn khởi đã tập trung về quảng trường Ba Đình (Hà Nội) để chờ đón thời khắc thiêng liêng của đất nước. Thay mặt Chính phủ lâm thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.



Có thể nói bản Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam và bản Tuyên ngôn độc lập của Hàn Quốc đều là những văn kiện có ý nghĩa lịch sử tuyên bố trước quốc dân, đồng bào và thế giới về một kỷ nguyên mới cho sự độc lập của dân tộc tại 2 đất nước trước ách thống trị và áp bức của kẻ thù xâm lược.

Cả dân tộc Việt Nam và Hàn Quốc luôn khát vọng về quyền tự do độc lập, về một thế giới hòa bình, hữu nghị, thân thiện và phát triển. Chúng ta đều có những quyền chính đáng ấy, bất kỳ ai cũng không thể tước đoạt được; cả dân tộc sẽ kiên cường, đoàn kết và đấu tranh giành lại những quyền mà chúng ta đã bị tước đoạt.

Bản Tuyên ngôn của quốc gia Joseon kết thúc với 3 lời hứa như một lần nữa khẳng định tinh thần dân tộc, khí thế hiên ngang và vị thế của một quốc gia độc lập, quyết không để bất kỳ ai có thể xâm phạm đến những mong muốn chính đáng của cả dân tộc:

“1. Bản tuyên ngôn độc lập của chúng ta hôm nay là yêu cầu của dân tộc vì sự chính nghĩa, nhân đạo, sinh tồn và tôn nghiêm (cao quý và sáng chói trên thế giới), nêu cao tinh thần tự do tuyệt đối không hành động một cách tùy tiện theo cảm xúc bài trừ.

2. Cho đến người cuối cùng, cho đến khoảnh khắc cuối cùng vẫn luôn hết lòng thể hiện mong muốn chính đáng của dân tộc.

3. Tất cả những hành động hãy tôn trọng trật tự và làm cho chủ trương, thái độ của chúng ta trở nên hiên ngang và chính đáng”.

Bản tuyên ngôn của đất nước Việt Nam được kết thúc với lời tuyên bố như một lời thề thiêng liêng sâu sắc, biểu thị quyết tâm và sức mạnh về một quốc gia Việt Nam độc lập, tự do:

“Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”.



Giá trị về mặt nhân văn, đó chính là quyền sống, quyền sung sướng, quyền tự do của con người, và cả sự nhân đạo giữa con người với nhau. Cả 2 bản Tuyên ngôn độc lập không chỉ tuyên bố về sự độc lập mà còn tố cáo những tội ác của kẻ thù xâm lược đã khiến cho người dân mỗi nước sống trong cảnh đau thương, lầm than. Với dân tộc Việt Nam:

“Thế mà hơn tám mươi năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa. Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào.

“Về kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến tận xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều”.

Còn với người dân Joseon, thì:

“Trong suốt thời gian ấy, chúng ta không thể đếm được những đau đớn khi bị tước đi quyền sống và đau đớn biết nhường nào khi bị ngăn cản cơ hội phát triển tinh thần. Sự tôn nghiêm của dân tộc bị tổn hại biết bao nhiêu khi mà sự sáng tạo và những kỹ thuật mới không được cập nhật cũng như vươn ra thế giới”.

Mặc dù chịu không ít những đau thương như vậy thế nhưng người dân 2 nước đều có một tấm lòng bác ái, một thái độ khoan hồng và nhân đạo đối với những kẻ xâm lược. Bởi với người dân Joseon, họ không có thời gian cũng như không dư thừa sự oán trách kẻ khác. Họ luôn hướng về phía trước với khí thế kiên cường để tạo ra vận mệnh mới cho chính mình, mong muốn một thế giới tự do đúng nghĩa:

“Chúng tôi không đổ lỗi Nhật Bản vì họ không giữ lời hứa trong hiệp ước Gang Hwa Do năm 1876. Chúng tôi không trách các học giả và chính trị gia Nhật Bản vì họ chiếm đất của chúng tôi và xem dân tộc chúng tôi như là man rợ, coi thường trái tim vĩ đại của dân tộc và xã hội chúng tôi”.

Và bởi, lòng nhân đạo luôn hiện hữu trong mỗi người dân Việt Nam từ ngàn xưa, chính vì vậy:

“Sau cuộc biến động ngày mồng 9 tháng 3, Việt minh đã giúp cho nhiều người Pháp chạy qua biên thùy, lại cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật, và bảo vệ tính mạng và tài sản cho họ”.

Trong suốt quãng thời gian bị đô hộ và thống trị, người dân Việt Nam cũng như Hàn Quốc chưa bao giờ từ bỏ cơ hội để có thể giành lại và nắm vững sự độc lập của dân tộc. Bản Tuyên ngôn của 2 nước cho chúng ta thấy được rằng độc lập là điều quan trọng hơn bao giờ hết bởi khi có độc lập, con người sẽ được tự do sống, được phát triển về mọi mặt và có được sự hạnh phúc.



Mở đầu bản Tuyên ngôn, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khéo léo trích dẫn hai bản tuyên ngôn của hai đất nước hùng mạnh trên thế giới là Pháp và Mỹ. Bản “Tuyên ngôn Độc lập” của nước Mỹ vào năm 1776 viết:

“Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được: trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.

Còn trong bản “Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền” của nước Pháp vào năm 1791 có câu:

“Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi; và phải luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”.

Việc trích dẫn nguyên văn hai bản tuyên ngôn của Pháp và Mỹ không chỉ góp phần đảm bảo tính khách quan của bản tuyên ngôn mà còn thể hiện thái độ trân trọng của tác giả về những giá trị tiến bộ được cả nhân loại thừa nhận. Thêm vào đó, tác giả đã sử dụng thành công nghệ thuật “gậy ông đập lưng ông” để thực dân Pháp thấy được rằng họ đã đi ngược lại với những điều mà chính họ đã viết ra.

Với giọng điệu hùng hồn, cứng rắn, bản tuyên ngôn thể hiện khí thế hiên ngang, bất khuất của người dân Joseon trước những nỗi đau thương mà họ đã trải qua, nhưng vẫn nêu cao tinh thần quyết tâm bảo vệ nền hòa bình, độc lập của đất nước. Họ luôn mong muốn con cháu thế hệ sau được sống trong hạnh phúc, được phát triển về mọi mặt. Họ gác bỏ mọi đau thương của quá khứ bằng một ý chí kiên cường luôn hướng về phía trước. Bằng những từ ngữ giàu sức gợi hình và đầy cảm xúc khiến cho người đọc hình dung về một tương lai tươi sáng, một cuộc sống mới đang chờ đón trong sự sung túc và hạnh phúc:

“À, thì ra một thế giới đang mở ra trước mắt ta. Thời đại bị áp bức bởi sức mạnh đã qua đi, thời đại của chính nghĩa và nhân đạo đang đến. Thì ra hàng ngàn năm qua đạo lý của chúng ta đã tôi luyện giờ đây đã trở thành văn minh mới bắt đầu soi sáng lịch sử của loài người. Thì ra chúng ta đang tiến gần đến thế giới chào đón mùa xuân mới, cứu sống mọi sinh vật. Thì ra thời đại mà chúng ta nghẹt thở trong bão tuyết lạnh buốt và băng giá đã qua, một thời đại mới đầy sức sống trong ánh nắng ấm áp và cơn gió nhẹ đã đến rồi.

Giờ đây đạo lý của thế giới này đang sống lại, chúng ta hòa nhịp vào dòng chảy đang thay đổi của thế giới không một chút chần chừ hay dè dặt. Chúng ta sẽ bảo vệ quyền tự do vốn có và hết lòng tận hưởng niềm vui cuộc sống. Chúng ta sẽ phát huy tính sáng tạo vốn có và phát triển rực rỡ nền văn hóa ưu tú của dân tộc trong thế giới tràn ngập mùa xuân”.

Mặc dù, mỗi bản Tuyên ngôn được viết theo phong cách văn chương khác nhau, thế nhưng cả 2 bản đều là những tác phẩm có kết cấu mạch lạc, cô đọng, súc tích; ngôn ngữ hùng hồn nhưng vẫn giàu cảm xúc, tự nhiên. Quan trọng hơn hết, đó là những văn kiện có giá trị lịch sử và trường tồn.

hrhr@korea.kr

* Bài viết này đã được viết bởi một phóng viên danh dự của Korea.net. Đoàn phóng viên danh dự chúng tôi có mặt ở khắp nơi trên thế giới, và họ luôn nỗ lực để chia sẻ tình yêu và lòng nhiệt huyết đối với tất cả mọi thứ của Hàn Quốc với Korea.net.