Văn hóa

18.03.2016

Truyện ngắn hoàn thành...
01100010011010010110111001100001011100100111100100100000011001000110111101100101011100110110111000100111011101000010000001110111011011110111001001101011

Chúng ta hãy cùng nhau tưởng tượng về một thế giới mà chỉ có số 1, 0 hoặc 100. Thế giới đó sẽ không có gì đặc biệt và cũng không có màu sắc. Những chữ số nào nằm giữa từ 1 đến 50 và cái hộp được bố trí bằng số '0'. Từ 51 đến 100 có những số nào và khi đó cái hộp tương ứng với số '1'. Phạm trù chỉ là 2 số và không có khoảng không gian ở giữa.

Hãy cố gắng áp dụng phép chia nhị phân 1-0 này để phân tích một cái gì đó phức tạp như nhân loại và cho một cái gì đó kì lạ và tinh tế như sự tồn tại. Đưa cầu vồng cảm xúc của con người vào hai hộp. Đặt mỗi cá tính, mỗi người lập dị, mỗi cặp tình nhân và kẻ tâm thần vào chỉ một trong hai hộp. Chia cả thế giới thành hai; chỉ có hai. Chia cả thế giới thành 1 hoặc 0, hoặc "của tôi" hoặc "của bạn". Sự phân chia này có thể được đưa vào thời hiện đại bằng cách chia thế giới thành thế giới mới và thế giới cũ, cha mẹ và con cái, đô thị và nông thôn, sương mù và ánh nắng mặt trời, bình an và đau đớn.

Lúc đầu, điều này có vẻ như là một phép chia hết sức đơn giản, giống như phải và trái tay, giống như những người đàn ông và phụ nữ, như ngày và đêm. Tuy nhiên, đánh giá và phân loại như vậy, có thể dẫn đến hậu quả là những suy nghĩ lười biếng. Đây là một phép chia nguy hiểm, giống như việc không thể nhét những chiếc cột hình trụ của sự tồn tại vào lỗ vuông của sự lựa chọn. Giống như dung nham bên dưới Krakatoa, giống như cảm xúc bị ức chế sau một chấn thương, như nước mắt sau khi chia tay, chúng ta bắt đầu sôi sục lên, nhanh chóng phun trào. Chúng ta sẽ trở vua Lear tự móc mắt của mình bởi vì chúng ta đã thấy quá nhiều và không thể nhìn thấy đủ.

Đây là gánh nặng nhị phân của sự tồn tại và điều này là những gì mà tác giả Kim Seungok (Kim Seungok, 金 承 钰) đã đề cập đến trong hai truyện ngắn của ông là "kí sự Mujin" (năm 1964) và "Seoul, mùa đông năm 1964 "( năm 1965). Hai truyện ngắn đã được đăng trên chuyên trang của tạp chí Sasanggye khi tác giả mới chỉ là một cậu thanh niện 22, 23 tuổi. Seoul lúc đó đang trong cảnh hỗn loạn. Quân đội nắm quyền vào năm 1961. Các nhà nước chỉ tài trợ cho các ngành công nghiệp ưu tiên. Những cánh đồng lúa, trở thành xi măng và sắt thép và một làn sóng mới của các tác giả trẻ đã càn quét khắp nền văn học của Seoul.

Hai truyện ngắn tác giả Kim Seungok mang đến cho chúng ta một cái nhìn bao quát về xã hội của Hàn Quốc vào giữa năm 1960. Tóm tắt một cách ngắn gọn tác phẩm thứ nhất là một câu chuyện về một người đàn ông trở lại quê hương để nghỉ ngơi. Tác phẩm còn lại là câu chuyện về những quán rượu ở khắp Seoul ở giữa mùa đông lạnh. Hai câu chuyện ngắn gọn nhưng đủ để có thể mở ra cánh cửa nhỏ cho chúng ta có thể bước vào cuộc sống nhân vật chính. Tuy nhiên, cánh cửa sổ mà tác giả Kim Seungok mở ra và sau đó đóng lại – cánh cửa giúp chúng ta có thể nhìn thoáng qua thế giới lúc ấy, không chỉ đơn thuần kể cho chúng ta câu chuyện về chuyến đi xa nhà hay câu chuyện về việc qua đêm ở quán rượu lôi thôi. Mà chính thông qua cảnh cửa đó ta thấy được gánh nặng nhị phân của sự tồn tại: sự tồn tại của mỗi con người chúng ta không thể được phân chia thành bất cứ phạm trù đơn giản nào cả.

Record%20Mujin.jpg

‘Kí sự Mujin' lần đầu tiên được xuất bản trên tạp chí Sasangge tháng 10 năm 1964. Nhà xuất bản châu Á đã cho ra mắt bản tiếng Hàn và tiếng Anh vào năm 2012 trong series truyện ngắn ‘bilingual edition modern korean literature’.



Thời đại mang tính lịch sử

Thời kì giông tố những năm 1960, Seoul trong hoàn cảnh hỗn loạn khi các cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn đã kết thúc một thập kỷ trước đó. Một khủng hoảng đỏ hơn một thập kỷ nữa đã càn quét khắp Hàn Quốc. Các khái niệm của chủ nghĩa dân tộc đã bị trói buộc chặt chẽ với khái niệm về chống chủ nghĩa cộng sản, hạn chế chặt chẽ việc lên lên tiếng trong xã hội. Hàn Quốc vẫn còn nghèo, không phải là quốc gia giàu có mà chúng ta biết ngày nay. Nó đã bị mất bất kỳ sự giàu có cũng có tích lũy giữa những năm 1920 đến 1940. Đó là thời kì bi kịch của chiến tanh và chính trị hủ bại.

Một người đàn ông già(Lee Seung Man, tổng thống trước đây của Hàn Quốc) cố chấp, tham nhũng, đáng sợ và hoang tưởng, kiểm soát chặt chẽ của chính phủ đã bị lật đổ do cuộc biểu tình vào tháng tư năm 1960. Biểu tình tuần hành phần lớn do sinh viên và giáo sư tham gia. Năm 1961 một sĩ quan có suất thân nông dân đơn thương độc mã đã lên thay thế vào vị trí đó( Park Jeong Hui, tổng thống trước đây của Hàn Quốc) . Hội đồng tối cao tái thiết Hàn Quốc (国家 再 建 最高 会议) đã điều hành đất nước từ năm 1961 đến năm 1963. Kế hoạch kinh tế năm năm đầu tiên của đất nước đã được thực hiện vào năm 1962 . Năm 1963, người thống lĩnh quân đội độc tài đã cởi bộ quân phục của mình và đặt trên một bộ đồ âu phục và trở thành "tổng thống". Tháng 6 năm 1965 Hiệp ước cơ bản Hàn Nhật và cùng năm đó là Thỏa thuận quy chế quân đội Hàn Mỹ đã được kí kết.

Quay trở lại Seoul, số lượng tuyển sinh vào các trường cao đẳng và trung học đã tăng gấp bốn lần kể từ những năm 1940 và 1950. Hầu hết các trường đại học tốt đều nằm ở Seoul. Mỗi người cha ở Hàn Quốc đều mơ ước gửi con trai của mình lên đến các trường trung học ở Seoul để mong muốn con cái được tiếp nhận một nền giáo dục cao hơn. Tất nhiên là nói đến giáo dục thì không tính đến phụ nữ. Các nam sinh dời xa sự quản lý của cha mẹ và sống ở chen chúc tại các khu nhà trọ.

Các trường đại học không muốn có quá nhiều học sinh cũng không muốn có quá nhiều giáo viên. Các trường đại học đã bùng nổ , các giáo sư đã có quá nhiều học sinh trong mỗi lớp. Họ cũng trốn tiết nhiều như sinh viên. Học sinh đã học hành khổ sở như nô lệ ở thời trung hoc. Họ cho rằng học đã học quá đủ để có thể làm việc thời còn đi học trung học nên đi học đại học họ đã trở nên lười biếng. Dù vậy họ vẫn mất tiền học phí, thậm chí họ vẫn cố gắng để vào học các trường nhân văn hay chuyên ngành văn học vì không có việc để làm. Seoul vẫn là một thành phố rất nhỏ ở đầu và giữa thập niên 1960, tất cả mọi người đều quen biết nhau giống như đang sống ở một khu phố nhỏ.

Đây là những sinh viên và giáo sư người dẫn đầu các cuộc tuần hành lật đổ một bạo chúa. Đây cũng là những sinh viên và giáo sư những người mà kẻ độc tài mới – người xuất thân từ tầng lớp thấp, là một nông dân, ít nói và chỉ xác nhận mọi thứ bằng kết quả - đã phải đối phó với khi đã củng cố và kiểm soát của nhà nước.

Seoul vào cuối thập niên 1950 và giữa năm 1960 chính phủ khuyến khích cho những người ưu tú, là những nam thanh niên được đào tạo tại các trường đại học . Những nam thanh niên này đóng vai trò đặc biệt trong xã hội Hàn Quốc lúc bấy giờ. Tuy nhiên điều này khác với sự hùng dũng và mạnh mẽ của những người lao động giúp xây dựng xã hội Hàn Quốc hiện đại . Có thể nói thay vì tu vít goặc máy hàn thì vũ khí của họ chính là những cuốn sách, họ viết lên quan điểm của họ về "trí thức giả", hoặc ít nhất là cũng được nói lên kiến của họ về xã hội.

Giới tri thức giả lười biếng thường ngồi tụ tập tự thổi phồng giá trị của bản thân và thảo luận về những thứ to tát . Vào thời bấy giờ bầu không khí chỉ trích đã dâng trào ở Seoul. Năm 1950 tạp chí văn hóa ‘Sesanggye’ và những năm 1960 là tạp chí ‘sáng tác và phê bình’ đã xuất bản 18,000 cuốn đã đăng tải những tác giả tác phẩm xuất sắc. ‘Sasanggye’ nhanh chóng bị chính phủ yêu cầu ngừng phát hành và điều đó cũng cho thấy sự xuất sắc của nó. Như sử gia Gregory Henderson(1922-1988) đã nói năm 1960 là thời kì trước khi tổng thống Park Jeong Hee và quân đội của ông lật đổ tổng thống Lee Seung Man, khi đó tại hàn Quốc có đến một trăm nghìn nhà báo và kí giả và đại bộ phận sống và hoạt động tại Seoul. Là thời kì mà ai cũng đọc và ai cũng viết.

Để tụ tập, tất cả những người đàn ông thường gặp nhau "phòng trà" ở Seoul. Phòng trà thực tế là các quán bar, đến các khu vui chơi, hay các cửa hàng cà phê, những sinh viên ưu tú sẽ gặp nhau ở đó để thảo luận về mọi tin đồn chính trị, mỗi xu hướng văn học và những sự vụ xảy ra trên khắp đất nước, cả về âm nhạc, sách, rượu và gái mại dâm. Họ hình thành những nhóm kín với những thành viên là các học sinh cùng tham gia các lớp học về khoa học chủ yếu là chính trị hay chuyên ngành triết học. Những nam sinh không nghề nghiệp trưởng thành trong môi trường chính trị và văn hóa, hình thành những nhóm nhỏ tập trung nhau tại các phòng trà và sẵn sàng để bùng nổ.

Trong những sinh viên nhập học trong kì học mới vào khoa văn học Pháp tại Đại học Quốc gia Seoul tháng 3 năm 1960, có một sinh viên năm 19 tuổi tên Kim Seungok. Ông có năng lực viết tốt và ngòi bút sắc bén, qua từng câu văn từng từ ngữ ông có thể mô tả một cách chân thực về thời đại.Ban đầu ông là người vẽ truyện tranh trên báo kinh tế Seoul và sau đó ông nổi tiếng sau khi xuất bản truyện ngắn đầu tiên của ông vào năm 1962 trên tờ báo The Hankook Ilbo-(한국 일보).

Cho đến năm 1964, ông tốt nghiệp đại học và công bố truyện ngắn ‘kí sự Mujin’. Độc giả của ông đã mua Sasanggye để xem từng phần của phép nhị phân vĩ đại trong truyện ngắn của ông. Nhà nước và quân đội bắt đầu tăng cường thắt chặt quản lí xã hội, công nghiệp hóa bắt đầu, quan hệ Nhật Bản và Hàn Quốc đã được bình thường hóa và đây là sự bắt đầu cho biến động cuối cùng của thế kỉ 20.

Phép nhị phân của sự tồn tại

Một số người nói rằng là sinh ra là một người Hàn Quốc đã là một gánh nặng lớn. Thật vậy, nếu như được sinh ra không phải là điều ngẫu nhiên mà có thể lựa chọn, liệu người ta có chọn sinh ra là một người Hàn Quốc hay không. Tại xã hội Hàn Quốc này có những con người mới sinh ra và nhờ có phương tiện truyền thông, các bậc cha mẹ, nhà trường và quân sự, huấn luyện cho họ trở thành là người Hàn Quốc. Họ học làm thế nào để sống trong xã hội khi là một người Hàn Quốc. Sự phát triển của nhân chủng học, dân tộc và văn hóa cuối thế kỉ 20 trộn lẫn với với xã hội thời kì hậu thực dân đã tạo nên những người Hàn Quốc với tôn giáo và chủ nghĩa thực dân khác với thời hiện đại. Bạn chỉ là một màu sắc được thêm vào trong những màu sắc của cầu vồng. Mặt khác, bây giờ bạn đang phải đối mặt với câu hỏi làm thế nào để vừa là người Hàn Quốc và lại vừa hòa nhập với toàn cầu. Mặc Hanbok thì bạn là người Hàn Quốc? Còn ăn hamburger thì bạn không phải Hàn Quốc?

Các triết gia như Jamal ad-Din al-Afghani , Liang Qichao ( 梁啓超) và Rabindranath Tagore đều đã đặt ra nhiều câu hỏi tương tự. Làm thế nào để bạn giữ bản sắc trong một thế giới được tạo ra bởi phương tây và cho phương Tây? Xã hội là gì, và làm thế nào để nó có chỗ đứng trong thế giới được tạo nên bởi nhiều xã hội?. Cách thức mà mọi người nhìn thấy mình như là người Hàn Quốc, và cách họ suy nghĩ về xã hội Hàn Quốc, là cốt lõi của hai truyện ngắn của Kim Seungok. Tôi là ai? Tôi là cái gì? Tại sao tôi lại ở đây? Tác giả Kim Seungok đưa chúng ta đến với lời giải đáp thông qua hành trình hồi hương để nghỉ ngơi của nhân vật chính và câu chuyện trong quán rượu vào một đêm mùa đông lạnh. Chính những chuyện ngắn đưa lại cho chúng ta những cái nhìn khác về cuộc sống.

Cả điện ảnh và văn học Hàn Quốc đều lặp đi lặp lại phép phân chia nhị phân này. Thành thị và nông thôn, lục địa và biển đảo, phát triển và lạc hậu, hiện đại và cận đại, quá khư và hiện tại. Phép nhị phân này cũng được thể hiện rõ ràng khi so sánh sự nổi tiếng của thành phố quê hương của bạn và danh tiếng của quê hương của người khác; trường tiểu học mà bạn đã học và trường tiểu học của người khác; trường trung học của bạnvà trường trung học của người khác; trường đại học mà bạn học và trường đại học của người khác; đơn vị quân đội nghĩa vụ quân sự bạn tham gia và đơn vị quân đội nghĩa vụ quân sự của người khác. Sự phát triển của văn hóa tiêu dùng trong thời kì hiện đại người ta lại bắt đầu so sánh những thứ khác, như túi xách của bạn và túi xách của người khác; đồng hồ Thụy Sĩ của bạn và đồng hồ Thụy Sĩ của người khác; thương hiệu xe nhập khẩu của bạn và thương hiệu xe nhập khẩu của người khác; sếp chồng bạn và sếp chồng của người khác; tập đoàn lớn mà bạn đang làm việc và tập đoàn lớn nơi người khác làm việc; trường tiểu học của con bạn và trường tiểu học của con của người khác. Cứ thế xã hội vẫn tiếp tục xoay vòng. Điều này được đưa ra lần đầu tiên trong các truyện ngắn của Kim Seungok vào năm 1964 và năm 1965. Gánh nặng của việc sống là người Hàn Quốc vẫn còn ở đó.

Tác giả Kim Seung Ok

Khi bước vào hệ thống nước cộng hòa lần thứ 2 là lúc ông 20 tuổi. Khi xảy ra cuộc chính biến lật đổ chính phủ coup d'état ông 20 tuổi. Ông viết truyện ngắn đầu tiên ‘kí sự Mujin’ được ông viết năm 23 tuổi. Truyện ngắn đầu tay của ông đã được viết hai năm trước, vào năm 1962. "Seou, mùa đông năm 1964" là truyện ngắn được ông viết năm 1964.

Seungok%20Young%20Old.jpg

Kim Seung Ok sinh năm 1941 và được biết đến với những truyện ngắn và các công trình khác, ông viết vào giữa năm 1960. Đến tận ngày nay những truyện ngắn của ông vẫn có rất nhiều độc giả tìm đọc.



Giống như hoa lan dạ hương sau khi nở rực rỡ ngay lập tức úa tàn, Kim Seungok (1941~) đã viết hơn 10 tác phẩm bao gồm truyện ngắn, tiểu luận, kịch và tiểu thuyết từ khi ông 21 đến 25 tuổi, tức năm 1962 đến năm 1966. Truyện của ông được đăng lên các báo và tạp chí văn học, thu hút và được nhiều người yêu thích. Thậm chí đến tận ngày nay người ta cũng vẫn tìm đọc các tác phẩm của ông. Ông dẫn đầu một làn sóng của các tác giả đầu và giữa thập kỷ 60, những người đã chán ngấy với sự kiêu ngạo của các nhà độc tài trước và lo lắng về chế độ quản lí thắt chặt các nhà độc tài mới. Ông đã viết về đô thị hóa gấp gáp và thực tế của cuộc sống trong những thành phố mới phát triển nhanh chóng. Ông còn viết về cách con người thích ứng giữa thành phố và nông thôn, hiện đại và quá khứ.

Viết là sở trường của ông. Ông biết cách nắm bắt được tinh thần của thời đại và đưa vào truyện của mình. Có đến hai phiên bản của "kí sự Mujin" bằng tiếng Anh, và cả hai đều gói gọn trong 10.000 từ và 54 trang.

Bộ phim "sương mù" ( "Angae", "안개") năm 1967 được dựa trên truyện ngắn "kí sự Mujin". Tác giả Kim Seungok đã cùng tham gia vào việc viết kịch bản của phim. Bộ phim có thể được xem tại kênh KoreanFilm trên YouTube với phụ đề tiếng Anh.Đây là kênh điều hành bởi Viện lưu trữ phim Hàn Quốc trong dự án ‘rạp chiếu phim cũ Hàn Quốc’.

‘Kí sự Mujin’ và ‘Seoul, mùa đông năm 1974’ là hai tác phẩm duy nhất của tác giả Kim Seungok có bản tiếng Anh. Nhà xuất bản Asia đã cho xuất bản truyện của ông bằng cả tiếng anh và tiếng Hàn trong tuyển tập song ngữ văn học Hàn Quốc hiện đại (Bilingual Edition Modern Korean Literature) với bìa màu đỏ. "Kí sự Mujin" được dịch bởi Kevin O'Rourke, xuất bản vào năm 2012. 75 truyện ngắn mà tạo nên tuyển tập này có các truyện như "Division", "Love and Love Affairs" hoặc "Taboo and Desire".Trong đó "kí sự Mujin" được đưa vào nhóm truyện "công nghiệp hóa".

Land%20of%20Exile.jpg

'Land of Exile' được Routledge xuất bản năm 2015. truyện ngắn ‘Seoul, mùa đông năm 1964’ của Kim Seung Ok nằm ở chương thứ 5 trong tuyển tập.



Bạn có thể đọc "Seoul, mùa đông năm 1964 bằng cách mua online qua Amazon, sách điện tử ‘Land of Exile: Contemporary Korean Fiction—Expanded Edition’. Sách được xuất bản vào năm 2015 bởi Routledge và đã được dịch và biên tập bởi Marshall R. Pihl, Bruce Fulton và Ju-Chan Fulton.Tuyển tập những truyện được xuất bản lần đầu ở Hàn Quốc từ 1948 đến 2004. Trong tuyển tập 16 truyện ngắn truyện "Seoul: mùa đông 1964" của Kim Seungok nằm ở chương thứ 5.

Kết cục những thứ mà chúng ta nhìn thấy thông qua những truyện ngắn chỉ là một thoáng về thế giới này. Cho dù là Chekhov, Hemingway hay Kim Seungok, truyện ngắn của họ chỉ hé mở ra cánh cửa để chúng ta có thể hiểu được cuộc sống của nhân vật chính để ngay sau đó cánh cửa đó lại đóng lại. Thông qua cánh cửa đó ta thấy người vợ đang sắt chó đi dạo. Ta thấy một ông lão và một cậu thanh niên đi câu cá. Ta thấy một người quay trở lại quê hương. Không có sự sâu sắc theo tiêu chuẩn của Dickens, Dostoevsky, Dumas. Cánh cửa mở ra rồi cánh cửa lại đóng. Chúng ta sinh ra rồi chúng ta sẽ chết đi. Đó mới chính là phép nhị phân tích cực.

0111010001101000011000010111010000100000011010010111001100100000011000010110110001101100

...chỉ là câu này mà thôi

Phóng viên korea.net George. Eaves
Ảnh: Tạp chí Asia, Namuwiki, Routledge
gceaves@korea.kr