Khổng Tử nói : "Ôn cố nhi tri tân, khả dĩ vi sư hĩ" (子曰: 溫故而知新,可以爲師矣.) tức "Ôn lại những điều cũ mà biết được những điều mới thì người đó chính là thầy thiên hạ".

“Luận ngữ” (논어, 論語) là cuốn sách ghi chép lại những lời dạy của Khổng Tử, người thầy nổi tiếng nhất ở vùng Đông Á cổ đại khoảng năm 210 trước Công nguyên. Tầm ảnh hưởng của Khổng Tử, hay ít nhất là những phân tích về tầm ảnh hưởng của Khổng Tử đã lan truyền mạnh mẽ vượt qua không gian, thời gian và còn lưu lại dấu ấn trong xã hội Đông Á hiện đại ngày nay.

Mặc dù ngày nhà giáo thế giới là ngày 5 tháng 10 nhưng ở Hàn Quốc, toàn thể người dân lại kỉ niệm ngày lễ này vào trung tuần tháng 5 hàng năm. Ngày nhà giáo Hàn Quốc bắt nguồn từ sự kiện học sinh hội chữ thập đỏ thanh niên năm 1963 đến thăm giáo viên đang nằm trên giường bệnh. Từ năm 1965, ngày nhà giáo được chuyển sang ngày sinh của vua Sejong và chính thức là ngày 15 tháng 5 như ngày nay. Từ năm 1973 đến năm 1982, ngày lễ bị hủy bỏ do chế độ độc tài, tới năm 1983, nhờ tiếng nói của xã hội dân sự mà lễ kỉ niệm này mới được bắt đầu trở lại.

Hàng năm, cứ vào dịp ngày 15 tháng 5, các thầy cô giáo trên cả nước lại được nhận quà là những bông hoa cẩm chướng. Các cựu học sinh cùng các sinh viên đã tốt nghiệp cầm trên tay những bông cẩm chướng đỏ tươi mang tới lớp học để tặng cho người thầy mà họ yêu mến với ý nghĩa kính trọng. Ngoài ra, vào ngày này hàng năm tại thành phố Seoul, những giáo viên xuất sắc trên toàn quốc được trao tặng bằng khen từ bộ giáo dục Hàn Quốc với ý nghĩa ghi nhận đóng góp của họ vì một xã hội tốt đẹp hơn. Hội đồng môn của các địa phương trên khắp đất nước cũng tổ chức sự kiện thể hiện lòng biết ơn đến các nhà giáo của những ngôi trường trước đây họ từng công tác. Thông qua dịp này, đa số chúng ta đều đã trải qua hơn 20 năm tới trường, được gặp gỡ lại bạn bè cũ, ôn lại kỉ niệm thời trẻ.

Giống như mọi sự trên thế gian, ngày nhà giáo cũng tồn tại mặt tối của nó. Hệ quả này được coi là sự thất bại của hệ thống giáo dục hiện đại Hàn Quốc. Tờ thời báo Los Angeles ngày 13 tháng 5 năm 2009 chỉ ra vấn đề học sinh đi quà “ lót tay” cho giáo viên. Tờ Los Angeles Time viết “ Giới chức lãnh đạo trường học đang cố gắng ngăn chặn quà đút lót, chủ yếu là phong bì trắng có tiền bên trong từ tay những bậc phụ huynh nóng lòng mong muốn tạo cho con mình vị trí vững chắc trong cuộc cạnh tranh khốc liệt trong trường học”.

Mặc dù vậy, chỉ có những vụ bê bối lớn mới được phát hiện bởi tính chất đặc biệt của nó. So với vấn đề này, sự thờ ơ đối với ngày nhà giáo mới thực sự nghiêm trọng hơn.

Tháng 5 năm 2012, tờ báo Korea Times đã xuất bản bài báo với tiêu đề “ Sự mai một của ngày truyền thống nhà giáo”. Bài báo đã chỉ ra một thực tế nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp không còn quan tâm đến ngày nhà giáo nữa. Lý do được đưa ra là ‘ Các cựu học sinh, sinh viên quá bận rộn đến mức không thể gửi tặng lời chào đến vị ân sư của mình hoặc họ quá bận để quay về trường cũ và cài lên ngực vị ân sư một bông hoa cẩm chướng”.

Chính phủ Hàn Quốc giải thích ý nghĩa của ngày nhà giáo là ngày để biến lòng biết ơn, kính trọng nhà giáo trở thành một thói quen mang tính xã hội, để khích lệ tinh thần và để cải thiện vị trí xã hội của người làm nghề giáo. Sau khi đọc khẩu hiểu khô khan này, lý do để các học sinh sinh viên sau tốt nghiệp thờ ơ với ngày nhà giáo đều không khiến người ta thấy ngạc nhiên.

Mặc dù vậy, tương lai không phải chỉ có một màu đen tối. Ngày truyền thống nhà giáo vẫn có một tia sáng hy vọng. Ngày 15 tháng 5 năm 2015. Olivia Huynh của Google Doodle đã giải thích trên màn hình chính trong ngày nhà giáo răng “ Thầy cô giáo vừa là người chỉ bảo, người bạn, là chất xúc tác. Nói một cách ngắn gọn, họ là người mang ngọn lửa nhiệt thành, có thể thắp sáng và thổi bùng lên ngọn lửa ấy. Mặc dù họ không phải là cha mẹ của chúng ta nhưng thầy cô giáo là người chỉ cho chúng ta cách phát huy khả năng mà chúng ta có một cách tốt nhất. Giống như trí tuệ và sự chỉ bảo mà chúng ta nhận được sẽ lại được truyền cho những người khác, lòng biết ơn dành cho thầy cô sẽ còn tiếp tục đến mãi về sau. Vì thế, ngày hôm nay, chúng ta hãy cùng nhau truyền gửi tấm lòng biết ơn đến những người thầy trên khắp đất nước, những người làm công việc hết sức cao quý và vị tha”.

Có thể bạn đọc sẽ không thể theo dõi được các bài viết có chất lượng cao hơn trong số các bài liên quan đến ngày nhà giáo. (Các bạn có thể tham khảo các bài viết của Olivia Huynh tại trang : https://www.google.com/doodles/teachers-day-2015-korea)

Vào ngày nhà giáo hãy cùng nhau gửi đến những người thầy của chúng ta những lời cảm ơn dù chỉ là thông qua facebook

Chúc mừng ngày nhà giáo Hàn Quốc.

Phóng viên korea.net Gregory C. Eaves
Ảnh: Yonhap News
gceaves@korea.kr