Bài viết = Phóng viên danh dự Korea.net Vũ Đỗ Hải Hà

Tuy là một đất nước hiện đại, phát triển nhưng Hàn Quốc cũng rất coi trọng tín ngưỡng tâm linh. Theo điều tra dân số quốc gia năm 2015, có 43,9% người theo đạo bao gồm Tin Lành (19,7%), Phật giáo Hàn Quốc (15,5%), Công giáo (7,9%) và một bộ phận thiểu số theo các tôn giáo khác như Cheondoism, Nho giáo, Daesun Jinrihoe.... Trong đó, Phật giáo ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống văn hóa xã hội Hàn Quốc, hình thành lối sống, cách hành xử tinh tế, khôi phục lại chuẩn mực tiếp nhận tri thức kiểu truyền thống, cũng như lưu giữ dấu ấn rõ nét trên các tác phẩm nghệ thuật, kiến trúc mà ta có thể quan sát rõ nhất qua những công trình đền, chùa tại đất nước này. Với khuôn khổ bài viết, hãy cùng mình tới thăm ngôi đền được mệnh danh là ‘kho báu quốc gia’ Hwaeomsa để trải nghiệm một vài khía cạnh về Phật giáo và văn hóa Hàn Quốc nha.

Đền Hwaeomsa (tiếng Hàn : 화엄사) nằm ở huyện Gurye thuộc tỉnh Jeollanam-do, vị trí ngay phía tây nam của Vườn quốc gia núi Jirisan. Tên gọi Hwaeomsa mang ý nghĩa là ‘đền Vòng Hoa’, bên cạnh đó nó còn liên quan trực tiếp và gắn kết với tên Vị bồ tát của lòng từ bi (Gwanseeum Bosal). Đền Hwaeomsa được xây dựng vào năm 544 (sau CN) thuộc thời kì vua Gyeongdeok của triều Silla, hình thành bởi nhà sư đến từ Ấn Độ Yeongi Josa. Sau này được nhà sư Jajang-yulsa mở rộng thêm vào năm 643 (sau CN) dưới thời vua Munmu của vương triều Silla (626-681 sau CN). Tiếp đó nhà sư Uisang-daesa đã khắc 80 bản sao của kinh Hoa Nghiêm lên bia đá ở đây. Đến năm 875 (sau CN), nhà sư Doseon-guksa lại nới rộng diện tích ngôi đền Hwaeomsa một lần nữa. Hwaeomsa được CNN xếp vào 1 trong 33 ngôi đền đẹp nhất Hàn Quốc nên bạn nhất định phải tới thăm khi có dịp nhé!

Trong chiến tranh Imjin (1592-1598) hầu hết phần lớn điện thờ của Hwaeomsa gặp phải hỏa hoạn và bị hủy hoại, nhưng đáng ngạc nhiên khi các bia đá khắc kinh Hoa Nghiêm của nhà sư Uisang-daesa vẫn còn bảo tồn mặc dù chỉ sót lại tầm 9000 mảnh vỡ (nguyên nhân do quân Nhật bắn), chúng còn gọi là Seokgyeong hay ‘Kinh đá’. Hiện chúng đang được giữ gìn cẩn thận như kho báu thứ 1040 của Hàn Quốc tại đền. Năm 1701 thuộc thời kì vua Sukjong của triều đại Joseon (1661-1720), việc trùng tu xây dựng khôi phục Hwaeomsa chính thức hoàn thành. Lúc này, Hwaeomsa trở thành trung tâm thiền định Phật giáo và phổ biến giáo lý Phật pháp nổi tiếng. Hwaeomsa lưu trữ khá nhiều di sản văn hóa có giá trị bao gồm : 4 bảo vật mang tầm quốc gia, 8 kho báu Hàn Quốc, một di tích lịch sử, một danh lam thắng cảnh, 2 di tích tự nhiên. Do đó dễ hiểu vì sao nó lại là ‘kho báu quốc gia’ to lớn đóng vai trò quan trọng đối với xứ sở Kimchi.



Hwaeomsa sở hữu bố cục tổng thể độc đáo ở chỗ khi đường thẳng tạo bởi sảnh chính Daeungjeon và cổng có mái che tạo thành góc vuông với đường thẳng tạo ra từ sảnh Gakhwangjeon và đèn lồng đá. Đầu tiên, muốn tiếp cận với Hwaeomsa, bạn sẽ phải đi qua cổng Iljumun (cổng Một Cột) khá trang nghiêm. Sau đó, bạn được 2 cổng chào lộng lẫy khác mang tên Geumgangmun (cổng Kim Cương) và Sacheonwangmun (cổng Tứ Thiên Vương) mời gọi. Tiếp theo, bạn sẽ thấy ngôi nhà nhỏ Boje-ru phía tay phải trước khi vào được khoảng sân chính trong đền. Đằng xa bên trái, bạn có thể quan sát thấy gác chuông mang tên Jong-gak được bảo vệ bằng 4 chú sư tử kiêu hùng, bên trái Jong-gak nối liền sảnh Yeongsanjeon là nơi treo tám bức tranh tường tuyệt đẹp về Đức Phật tổ (Seokgamoni-bul).

Tại khoảnh sân chính của Hwaeomsa có thiết kế cầu thang dẫn lối đến sảnh Daeungjeon, bạn hoàn toàn dễ dàng bắt gặp một cặp chùa cổ đối diện nhau (ước tính niên đại từ thế kỉ IX) bao gồm: Seo-ocheung (chùa đá năm tầng phía tây) và Dong-ocheung (chùa đá năm tầng phía Đông). Cả hai có thể đại diện cho thiết kế chùa mang phong cách vương triều Silla với những chiến binh bảo vệ chạm khắc tỉ mỉ trên mặt đá xung quanh chúng. Cuối cùng là sảnh thờ chính Daeungjeon (xây dựng từ năm 1630 bởi nhà sư Byeogam thuộc triều đại Joseon), sảnh này nổi bật khi đặt 3 bức tượng bằng gỗ lớn khá hoành tráng với trung tâm là Birojana-bul (Đức Phật về năng lượng vũ trụ), 2 bên lần lượt là tượng Seokgamoni-bul và Rocana-bul (Đức Phật toàn thân) mang ý nghĩa mô tả 3 hình thái hóa thân khác nhau của Đức Phật; cả 3 bức tượng được điêu khắc bởi một số nghệ nhân địa phương từ đầu đến giữa thế kỷ XVII. Nội thất trong sảnh Daeungjeon có thiết kế, bày trí khá lộng lẫy, công phu thể hiện sự trang nghiêm cho ngôi đền đứng đầu thuộc Tông phái Tào Khê (Jogye Order) của Phật giáo Hàn Quốc.



Bên phải sảnh Daeungjeon là Myeongbujeon, nơi sở hữu bức tượng Jijang-bosal (Bồ tát của thế giới bên kia) kết hợp xung quanh bởi 10 bức tượng Shiwang (ý nghĩa: Mười vị vua của thế giới ngầm). Phía trái sảnh Daeungjoen và giữa Gakhwangjeon là sảnh Wontongjeon (sảnh này có đặt bức tượng Gwanseeum Bosal) và Nahanjeon (nơi dành riêng cho tranh, tượng về Nahan hay La Hán – các môn đệ của Đức Phật). Cuối cùng ta sẽ tham quan Samseong-gak, điện thờ kiểu shaman này bao gồm bộ sưu tập các bức tranh tường liên quan tới Dokseong (Vị thánh cô đơn), Chilseong (Bảy vì sao) và Sanshin (Thần núi).



Trước sảnh Wontongjeon, bạn sẽ bị thu hút bởi ngôi chùa Sư Tử được dựng vào thế kỉ thứ IX. Nó thường gọi là Noju (ý nghĩa: Trụ đá). Mục đích chính của chùa Sư Tử có thể dùng như vật lưu giữ ‘sari’ (di hài kết tinh) hoặc tổ chức các lễ tưởng niệm tại đền. Với thiết kế độc đáo hình dạng 4 chú sư tử quay mỗi hướng khác nhau và ngồi trên một bệ sen riêng biệt, đáng chú ý khi trên đầu chúng là 1 gian buồng bằng đá – người ta cho rằng đó là chỗ lưu giữ ‘sari’. Chùa Sư Tử đã nói lên thành tựu nghệ thuật Phật giáo bằng đá của người Hàn Quốc trong thời kì đó khá tinh tế, thú vị.



Bên trái Samseong-gak và chùa Sư Tử là sảnh Gakhwangjeon (ý nghĩa: sảnh Hoàng đế khai sáng). Sau khi bị quân Nhật phá hủy trong sự kiện chiến tranh Imjin, năm 1702, Gakhwangjeon đã được khôi phục mới. Lớp nền bằng đá hỗ trợ kiến trúc 2 tầng của sảnh Gakhwangjeon ước tính có từ thời kì hậu Silla, bên trong điện thờ đặt 3 bức tượng Phật và 4 tượng Bồ tát tạo nên không gian Phật giáo trang nghiêm đặc trưng. Phía trước sảnh Gakhwangjeon là chiếc đèn lồng đá Seokdeung cao 6,4 m. Chiếc đèn này không thắp sáng theo cách thông thường mà mang ý nghĩa tượng trưng cho ánh sáng tâm linh của Đức Phật.



Điểm nhấn khác của đền Hwaeomsa là chùa Sa-saja Samcheong (ý nghĩa : chùa đá 3 tầng 4 sư tử). Nổi bật ở tầng chính là các cánh cửa tỏa theo 4 hướng được Tứ Thiên Vương bảo vệ theo cặp. Dưới chân ngôi chùa có 4 chú sư tử đại diện cho 4 cảm xúc của con người là hỉ, nộ, ái, lạc. Tại trung tâm chùa là tượng một nhà sư bằng đá, trong khi phía trước ngôi chùa đặt bức tượng đang quỳ xuống thành kính phía dưới chiếc đèn lồng đá. Người ta tin rằng, bức tượng nằm ở trung tâm chùa Sa-saja Samcheong chính là mẹ của nhà sư sáng lập đền Hwaeomsa - Yeongi Josa, còn bức tượng quỳ dưới đèn lồng đá lại chính là Yeongi Josa. Ngoài ra, muốn ngắm toàn cảnh Hwaeomsa và núi Jirisan, bạn có thể đi đến Gucheungam – điểm cao nhất ở Hwaeomsa, thật sự đáng giá để bạn lưu giữ những bức hình cùng gia đình, bạn bè đấy!



Bên cạnh việc chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính của ngôi đền, bạn cũng đừng bỏ lỡ cơ hội trải nghiệm chương trình Temple Stay (nôm na là lưu trú tại đền chùa). Với hoạt động thú vị này, bạn có cơ hội tiếp cận văn hóa đền chùa như học cách thức cơ bản về Cham-Seon (thiền Seon), đi liền đó là nghi thức trà đạo thanh tịnh (gọi là Da-Seon), thưởng thức bữa ăn tu viện (Balwoogongyang) đề cao tinh thần ‘bình đẳng, sạch sẽ, tiết kiệm’; tham gia nghi lễ Yebool (buổi lễ Phật giáo tỏ lòng tôn kính trước Đức Phật Thích Ca, các vị Bồ tát và những tông đồ của Đức Phật); đồng thời, bạn còn có thể tham gia nhiều trải nghiệm truyền thống như làm đèn lồng hoa sen, Ingyeong (khắc gỗ dựa trên bộ sưu tập bản khắc kinh Phật mang tên Cao Ly Tam Tạng hay Bát vạn đại tạng kinh thực hiện dưới thời vua Gojong thuộc vương triều Goryeo), tự làm thức ăn trong đền chùa,.... Ngoài ra, lễ hội đèn lồng cũng là sự kiện thu hút du khách nô nức kéo đến đền Hwaeomsa mỗi dịp kỉ niệm ngày lễ Phật đản.

Mang nét đẹp hoài cổ và những kiến trúc đặc trưng từ thời vương triều Silla, đền Hwaeomsa đem tới các giá trị văn hóa tinh thần to lớn mặc dù trải qua nhiều thăng trầm lịch sử. Giờ đây, nó không chỉ đơn thuần là nơi lưu giữ các ‘kho báu quốc gia’ mà còn trở thành địa điểm du lịch tâm linh nổi tiếng đối với bất cứ ai muốn tìm một chốn bình yên, thanh tịnh để thả lỏng tâm hồn trong xã hội xô bồ, nhộn nhịp. Hãy chắc rằng bạn sẽ không bỏ lỡ cơ hội ngắm nhìn ngôi đền xinh đẹp và linh thiêng này nếu tới Hàn Quốc nhé!

hrhr@korea.kr

* Bài viết này đã được viết bởi một phóng viên danh dự của Korea.net. Đoàn phóng viên danh dự chúng tôi có mặt ở khắp nơi trên thế giới, và họ luôn nỗ lực để chia sẻ tình yêu và lòng nhiệt huyết đối với tất cả mọi thứ của Hàn Quốc với Korea.net.