Bài viết từ Phóng viên danh dự Korea.net Hoàng Xuân Tùng

Không có chặng đường học tập nào kết thúc mà không đọng lại những cảm xúc đặc biệt. Sau bao năm miệt mài đèn sách, lễ tốt nghiệp không chỉ đánh dấu sự trưởng thành của mỗi sinh viên mà còn là dịp để nhìn lại hành trình đã qua và mở ra cánh cửa cho những khởi đầu mới. Dù ở Việt Nam hay Hàn Quốc, lễ tốt nghiệp đại học luôn là một cột mốc quan trọng trong đời người, nơi hội tụ niềm tự hào, xúc động và cả những hy vọng cho tương lai. Trong khoảnh khắc ấy, nụ cười và giọt nước mắt hòa quyện, gói ghém bao kỷ niệm thời sinh viên và lời tri ân dành cho thầy cô, gia đình, bè bạn.

Tháng 6 không chỉ mở ra mùa hè rực rỡ với vô vàn hoạt động giải trí, mà còn là thời điểm cao điểm đầy ý nghĩa đối với sinh viên tại Hàn Quốc và Việt Nam. Đây là giai đoạn các bạn dốc toàn lực để hoàn tất môn học, hoàn thành thủ tục - tất cả chỉ với một mục tiêu duy nhất: được vinh dự khoác lên mình chiếc áo cử nhân và chính thức bước lên sân khấu lễ tốt nghiệp - khoảnh khắc đánh dấu chặng đường miệt mài học tập đã đi qua.

Với riêng mình, tháng 6 năm nay lại càng đặc biệt hơn khi là dịp kỷ niệm tròn 1 năm tốt nghiệp tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Mình vẫn còn nhớ rõ cảm xúc lần đầu tham dự lễ tốt nghiệp - vừa xúc động, vừa tự hào, lại trào dâng bao kỷ niệm thời sinh viên. Từ việc chứng kiến lễ tốt nghiệp của các anh chị đi trước cho đến chính khoảnh khắc mình được gọi tên bước lên nhận bằng, mình nhận ra văn hóa tốt nghiệp đại học tại Việt Nam cũng thật nhiều điều thú vị.

Thế rồi, mình bắt đầu tự hỏi: Liệu các bạn du học sinh Việt Nam khi tốt nghiệp tại Hàn Quốc sẽ có trải nghiệm như thế nào? Những băn khoăn ấy dần được giải đáp thông qua các câu chuyện chia sẻ từ chính các bạn du học sinh và những đoạn video đầy cảm xúc trên mạng xã hội. Từ đó, mình hiểu thêm được những điều đặc sắc trong văn hóa lễ tốt nghiệp xứ Kim Chi.

Ngay bây giờ, hãy cùng khám phá những điểm đặc sắc trong lễ tốt nghiệp đại học của Hàn Quốc và Việt Nam qua bài viết dưới đây nhé!



Theo thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam, lễ tốt nghiệp đại học Việt Nam là một nghi thức quan trọng được tổ chức tại hầu hết các trường đại học trên cả nước nhằm đánh dấu sự hoàn thành chương trình đào tạo và vinh danh những sinh viên đã chính thức đạt được học vị cử nhân, kỹ sư, hoặc thạc sĩ. Đây là một cột mốc ý nghĩa không chỉ với sinh viên mà còn với gia đình, thầy cô và nhà trường, thể hiện sự công nhận cho nỗ lực học tập trong suốt nhiều năm.

Lễ tốt nghiệp đại học ở Việt Nam không diễn ra vào một ngày cố định trên toàn quốc mà tùy theo lịch đào tạo của từng trường. Tuy nhiên, phần lớn các buổi lễ được tổ chức vào khoảng giữa năm (tháng 6 đến tháng 9) hoặc vào đầu năm sau (tháng 2 đến tháng 4), tương ứng với thời điểm sinh viên hoàn thành khóa học. Lễ tốt nghiệp đã trở thành một truyền thống phổ biến từ nhiều thập kỷ nay, khi hệ thống giáo dục đại học Việt Nam phát triển và hội nhập quốc tế.

Trong buổi lễ, sinh viên sẽ mặc lễ phục tốt nghiệp, bao gồm áo choàng và mũ có tua rua, để tham dự nghi thức trang trọng tại hội trường hoặc giảng đường lớn. Chương trình lễ thường gồm các phần: chào cờ, phát biểu của ban giám hiệu, công bố quyết định công nhận tốt nghiệp, vinh danh sinh viên tiêu biểu, trao bằng, và lời tri ân của đại diện tân cử nhân. Một số trường còn tổ chức nghi thức “vắt tua mũ” - hành động tượng trưng cho sự chuyển tiếp từ sinh viên sang người đã tốt nghiệp.



Lễ tốt nghiệp cũng là dịp để sinh viên cùng bạn bè và gia đình ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ sau hành trình học tập đầy thử thách. Các tân cử nhân thường chụp ảnh lưu niệm trong khuôn viên trường, trao nhau những món quà nhỏ và lời chúc tốt đẹp trước khi mỗi người bước vào những con đường riêng: đi làm, học lên cao hoặc theo đuổi những dự định mới.

Dù cách thức tổ chức có thể khác nhau giữa các trường và vùng miền, lễ tốt nghiệp đại học ở Việt Nam đều mang một thông điệp chung: tri ân quá khứ, tôn vinh thành quả, và hướng tới tương lai. Đây là khoảnh khắc chuyển giao đầy cảm xúc và tự hào trong đời mỗi sinh viên, đánh dấu một hành trình học tập kết thúc và một chặng đường trưởng thành mới được mở ra.



Theo thông tin từ Bộ Giáo dục Hàn Quốc, lễ tốt nghiệp đại học ở Hàn Quốc là một nghi thức trang trọng nhằm vinh danh những sinh viên đã hoàn thành chương trình học và chính thức nhận bằng tốt nghiệp. Đây là một sự kiện quan trọng trong đời sống học đường Hàn Quốc, phản ánh tinh thần coi trọng giáo dục và tri thức trong xã hội Hàn.

Lễ tốt nghiệp thường được tổ chức vào tháng 2 hàng năm, trùng với thời điểm kết thúc năm học theo hệ thống giáo dục Hàn Quốc. Một số trường cũng tổ chức thêm đợt lễ vào tháng 8 cho những sinh viên tốt nghiệp giữa năm. Các buổi lễ được tổ chức tại hội trường lớn của trường đại học, với sự tham dự của ban lãnh đạo nhà trường, giảng viên, sinh viên và người thân của các tân cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ.



Trong buổi lễ, sinh viên mặc áo choàng và mũ tốt nghiệp truyền thống (tương tự phong cách phương Tây), và lần lượt được xướng tên để bước lên sân khấu nhận bằng. Ngoài ra, trường thường trao phần thưởng cho sinh viên xuất sắc, có thành tích học tập hoặc hoạt động ngoại khóa nổi bật. Một số trường đại học lớn như Đại học Quốc gia Seoul, Đại học Yonsei hay Đại học Korea còn mời cựu sinh viên nổi bật hoặc khách mời danh dự đến phát biểu truyền cảm hứng.

Do mùa lễ tốt nghiệp ở Hàn Quốc rơi vào mùa đông, nhiều sinh viên và gia đình thường chọn chụp ảnh lưu niệm trong studio hoặc tại các địa điểm mang tính biểu tượng trong khuôn viên trường. Những bó hoa tươi, gấu bông mặc áo tốt nghiệp và thiệp chúc mừng là những món quà quen thuộc trong ngày này. Một số sinh viên cũng tranh thủ ngày lễ để bày tỏ lòng biết ơn tới cha mẹ và thầy cô đã đồng hành trong suốt chặng đường học tập.



Lễ tốt nghiệp không chỉ là dịp tôn vinh thành tựu học tập, mà còn là bước ngoặt đánh dấu sự chuyển tiếp quan trọng trong cuộc đời mỗi sinh viên Hàn Quốc. Từ giảng đường đại học bước vào xã hội, nơi họ bắt đầu hành trình lập nghiệp và xây dựng tương lai.

Dù tổ chức theo nghi thức truyền thống hay hiện đại, lễ tốt nghiệp đại học tại Hàn Quốc vẫn luôn giữ được giá trị thiêng liêng đối với sinh viên và gia đình, thể hiện lòng tự hào, tinh thần hiếu học và kỳ vọng lớn lao vào thế hệ tri thức trẻ của đất nước.



Thứ nhất, lễ tốt nghiệp đại học ở cả Hàn Quốc và Việt Nam đều là sự kiện mang ý nghĩa quan trọng trong cuộc đời mỗi sinh viên, đánh dấu cột mốc kết thúc một hành trình học tập và bắt đầu một chặng đường mới. Đây không chỉ là dịp để trao bằng tốt nghiệp mà còn là thời khắc trang trọng nhằm tri ân công sức của thầy cô, sự hỗ trợ của gia đình và sự đồng hành của bạn bè trong suốt quá trình học tập. Lễ tốt nghiệp vì thế mang tính nghi lễ sâu sắc, thể hiện sự tôn vinh và trân trọng đối với những nỗ lực và thành quả mà sinh viên đã đạt được.

Thứ hai, về hình thức tổ chức, lễ tốt nghiệp tại cả hai quốc gia đều có sự tham gia của ban giám hiệu nhà trường, các giảng viên, sinh viên và người thân. Chương trình thường được xây dựng bài bản với các phần như phát biểu, trao bằng, vinh danh sinh viên xuất sắc và chụp ảnh lưu niệm. Không khí trang trọng của buổi lễ được duy trì nhằm tôn vinh giá trị của khoảnh khắc chuyển giao này trong cuộc đời sinh viên.

Thứ ba, đối với các tân cử nhân, lễ tốt nghiệp cũng là dịp để các họ thể hiện lòng biết ơn sâu sắc với những người đã đồng hành cùng mình, bao gồm thầy cô, cha mẹ và bạn bè. Những hoạt động bên lề như tặng hoa, viết thiệp chúc mừng, chụp ảnh kỷ niệm diễn ra sôi nổi, góp phần tạo nên không khí ấm áp và đầy cảm xúc trong ngày trọng đại. Qua đó, lễ tốt nghiệp không chỉ là một nghi thức trang trọng mà còn mang đậm giá trị tinh thần và truyền thống kết nối các thế hệ trong gia đình và xã hội.

Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển và tư tưởng ngày càng cởi mở, cả Hàn Quốc và Việt Nam đều xuất hiện nhiều ý tưởng sáng tạo và độc đáo để mừng ngày tốt nghiệp, tạo nên những khoảnh khắc “bung xõa” đáng nhớ cho các tân cử nhân. Những hoạt động như trang trí mũ tốt nghiệp, làm băng rôn chúc mừng rực rỡ, chụp ảnh studio,... ngày càng trở nên phổ biến. Những hình thức này không chỉ làm cho ngày lễ tốt nghiệp thêm phần vui tươi, trẻ trung mà còn thể hiện sự sáng tạo và cá tính của thế hệ trẻ trong bối cảnh xã hội hiện đại, đồng thời giữ được giá trị tinh thần và ý nghĩa thiêng liêng của ngày trọng đại này.




Trước hết, xét về thời điểm tổ chức, lễ tốt nghiệp đại học ở Hàn Quốc thường được tổ chức cố định vào tháng 2 - thời điểm kết thúc năm học, với một số trường có thêm đợt tổ chức vào tháng 8. Thời điểm này rơi vào mùa đông, khi tiết trời lạnh buốt, khiến sinh viên phải mặc áo ấm bên trong lễ phục và nhiều khi lễ tốt nghiệp được tổ chức trong không gian kín để tránh giá rét. Ngược lại, lễ tốt nghiệp tại Việt Nam diễn ra khá linh hoạt tuỳ theo lịch đào tạo của từng trường, chủ yếu vào mùa hè từ tháng 6 đến tháng 9 hoặc đầu năm mới từ tháng 2 đến tháng 4, thời tiết ấm áp thuận lợi cho các hoạt động ngoài trời và chụp ảnh trong khuôn viên trường.

Thứ hai, loài hoa được sử dụng trong lễ tốt nghiệp cũng phản ánh nét văn hóa đặc trưng và quan niệm thẩm mỹ riêng của từng quốc gia. Mặc dù trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển và cởi mở, cả Việt Nam và Hàn Quốc đều linh hoạt trong việc lựa chọn các loại hoa theo xu hướng và tư tưởng hiện đại, nhưng nếu quan sát kỹ, ta vẫn có thể nhận thấy rõ những nét đặc trưng riêng biệt. Ở Hàn Quốc, hoa cẩm chướng thường được ưu tiên sử dụng trong các dịp lễ tốt nghiệp như biểu tượng của sự kính trọng và lời chúc thành công trên con đường tương lai, tương tự như trong các ngày lễ gia đình hay ngày Nhà giáo. Trong khi đó, tại Việt Nam, hoa hướng dương rất được ưa chuộng trong lễ tốt nghiệp bởi theo quan niệm, hoa hướng dương tượng trưng cho sự kiên định và niềm tin vào một tương lai tươi sáng, khích lệ sinh viên bước vào đời với tinh thần lạc quan và hy vọng.



Thứ ba, văn hoá liên hoan sau lễ tốt nghiệp đại học. Ở Hàn Quốc, buổi liên hoan thường trang trọng, tiết chế, với sinh viên tụ tập cùng gia đình hoặc bạn bè thân thiết trong không gian lịch sự như nhà hàng hoặc quán cà phê. Một nét truyền thống đặc biệt mà người Hàn Quốc vẫn còn gìn giữ là thói quen ăn mì tương đen (Jajangmyeon). Theo quan niệm của họ, khi kinh tế còn khó khăn, mì đen là món ăn xa xỉ chỉ dành cho những dịp quan trọng. Vì lễ tốt nghiệp là ngày trọng đại trong cuộc đời, các bậc cha mẹ thường hứa sẽ đưa con đi ăn mì đen để chúc mừng thành tựu này. Trong khi đó, ở Việt Nam, lễ tốt nghiệp thường được tổ chức sôi nổi, phóng khoáng với các buổi liên hoan đông vui, tiệc nướng, picnic hoặc hoạt động ngoài trời, tạo không khí gần gũi, thân mật và tràn đầy năng lượng vui vẻ.




Nguyễn Thị Bích Ngọc, 23 tuổi, là cựu sinh viên Khoa Quan hệ Quốc tế, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Chia sẻ với phóng viên danh dự Korea.net, Ngọc cho biết dù hiện tại đã có một công việc ổn định, nhưng cô vẫn luôn ghi nhớ khoảnh khắc trọng đại trong ngày lễ tốt nghiệp của mình. Đó là một trong những dấu mốc thiêng liêng và đầy tự hào trong cuộc đời.

Ngọc vẫn còn ấn tượng sâu sắc với không khí sôi động tại sân trường hôm ấy. Mọi ngóc ngách như bừng sáng bởi tiếng cười, sắc màu áo cử nhân và niềm vui hiện rõ trên từng gương mặt. Cô cảm nhận không khí ngày hôm đó rộn ràng chẳng khác nào một lễ hội. Mặc dù thời tiết nóng bức giữa mùa hè, nhưng trong lòng Ngọc chỉ có niềm hạnh phúc khi được cùng bạn bè, thầy cô và gia đình lưu lại những khoảnh khắc ý nghĩa, bằng những cái ôm, những lời chúc mừng, và cả những bức ảnh mang theo ký ức của một thời thanh xuân tươi đẹp.

“Ngày tốt nghiệp của mình thực sự là ngày mình ‘bùng nổ’. Hôm ấy mình đã chọn được 1 layout make up, kiểu tóc ưng ý để trở nên xinh đẹp nhất. Lúc nhận bằng, mình đã được quay fancam khá ưng ý. Quà do bạn bè gửi cho mình thì đầy 1 bàn, mình siêu biết ơn. Có một điều hơi buồn là mẹ mình chỉ đến được 15 phút thôi vì ông mình ở quê ốm nặng. Nhưng mình có em gái cùng tất cả bạn bè là đủ khiến 6 tiếng đồng hồ dang nắng hôm ấy không uổng phí” - bạn Ngọc chia sẻ.



Tiếp theo, chị Lê Thị Tường Vy, 29 tuổi, hiện là chuyên viên tư vấn tuyển sinh tại Đại học Woosong, Daejeon. Trước đó, chị từng học tập tại Đại học Korea với chuyên ngành Văn học Hàn Quốc, nhờ vậy có nhiều kỷ niệm đáng nhớ tại xứ sở Kim Chi. Đặc biệt, chị từng về Việt Nam để cổ vũ cho tiền bối trong một buổi lễ tốt nghiệp đại học, từ đó có cái nhìn rõ nét về sự khác biệt giữa lễ tốt nghiệp ở Việt Nam và Hàn Quốc. Dù lễ tốt nghiệp của chị diễn ra trong thời điểm dịch Covid-19, các hoạt động vẫn được tổ chức đầy đủ và ý nghĩa. Chị vẫn nhớ rõ cảm giác thời tiết hơi lạnh của cuối mùa đông, dù có một chút nắng nhẹ vào cuối tháng 2.

“Lễ tốt nghiệp của mình đúng đợt dịch Covid-19, nên bố mẹ mình không thể qua Hàn để dự lễ tốt nghiệp của mình mặc dù bố mẹ rất mong chờ. Tuy nhiên, mình vẫn nhớ như in cảm giác hôm đó được mang bộ quần áo tốt nghiệp về để chuẩn bị trước, là lượt, cảm giác lúc đó rất vui, 5 năm du học được tua lại một cách rất rõ nét và xúc động. Ngày tốt nghiệp, mình được nhận hoa từ người yêu (bây giờ là chồng của mình) và rất nhiều các bạn bè, các em đến chung vui. Buổi tốt nghiệp lần đó tuy chưa trọn vẹn vì Covid, nhưng dù sao mình cũng thấy rất vui và hạnh phúc vì đã kết thúc một hành trình thanh xuân thật đẹp” - chị Vy chia sẻ.



Về phần mình, mình cũng đã có một lễ tốt nghiệp đáng nhớ tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền vào tháng 6 năm 2024. Đó là một ngày Hà Nội ngập tràn ánh nắng rực rỡ. Mình vẫn nhớ rất rõ khoảnh khắc được khoác lên chiếc áo cử nhân, bước lên sân khấu nhận bằng tốt nghiệp, và chụp ảnh lưu niệm cùng bạn bè, thầy cô và gia đình.

Buổi lễ hôm ấy không chỉ đánh dấu một cột mốc trưởng thành, mà còn là dịp để mình nhìn lại những kỷ niệm đáng nhớ trong suốt quãng đời sinh viên: những buổi học nhóm kéo dài đến tối muộn, những lần tất bật cùng bạn bè chạy sự kiện, chuẩn bị cho các dự án truyền thông, hay cả những kỳ thi cuối kỳ căng thẳng đến nghẹt thở. Tất cả những ký ức ấy dường như cùng ùa về trong buổi sáng tháng 6 đầy nắng hôm ấy - một ngày khép lại thanh xuân nhưng cũng mở ra một hành trình mới đầy hy vọng.



Khi lắng nghe những câu chuyện kỷ niệm trong ngày lễ tốt nghiệp đại học từ bạn Ngọc và chị Vy, ta nhận ra một điều thú vị: nếu như lễ tốt nghiệp đại học tại Hàn Quốc thường diễn ra trong không khí trang trọng, ngắn gọn, tuân theo những quy chuẩn nghi lễ rõ ràng, thì ở Việt Nam, mọi thứ lại mang sắc thái sôi nổi, rộn ràng và gần gũi hơn. Dẫu cách thức tổ chức có thể khác biệt, dẫu mỗi người có một cách riêng để ghi dấu thời khắc ấy, nhưng cảm xúc thì vẫn luôn giống nhau. Đó là niềm biết ơn, là chút bồi hồi khi nhìn lại và là sự tự hào khi khép lại một hành trình thanh xuân đầy ý nghĩa.



Dù diễn ra trong những bối cảnh lịch sử, văn hóa và hệ thống giáo dục khác nhau, lễ tốt nghiệp đại học ở Việt Nam và Hàn Quốc đều là một dấu mốc thiêng liêng, đánh dấu sự trưởng thành, ghi nhận hành trình nỗ lực học tập và tôn vinh tri thức của mỗi sinh viên. Từ những nghi lễ trang trọng đến khoảnh khắc xúc động bên gia đình, thầy cô và bạn bè, hai nền giáo dục tuy có sự khác biệt về hình thức tổ chức nhưng vẫn gặp nhau ở những giá trị cốt lõi: lòng biết ơn, niềm tự hào và khát vọng vươn tới tương lai với trách nhiệm và hoài bão lớn lao.

Trong thời đại toàn cầu hóa, khi nhiều chuẩn mực văn hóa đang dần giao thoa, việc tìm hiểu và trân trọng những nét đặc trưng trong lễ tốt nghiệp không chỉ giúp chúng ta hiểu sâu hơn về xã hội và con người mỗi quốc gia, mà còn nuôi dưỡng sự tôn trọng đa dạng và kết nối giữa các thế hệ tri thức trẻ.

hrhr@korea.kr

* Bài viết này đã được viết bởi một phóng viên danh dự của Korea.net. Đoàn phóng viên danh dự chúng tôi có mặt ở khắp nơi trên thế giới, và họ luôn nỗ lực để chia sẻ tình yêu và lòng nhiệt huyết đối với tất cả mọi thứ của Hàn Quốc với Korea.net.